door: André van Os
‘Van alle kerken en kapellen wenkt blijmoedig verkondigend het kruis. Het kruis dat zegt tot de wereld: wie horen kan die hore, wie kijken kan die kijke, hier is het licht, hier vindt gij de ontvangst, hier ziet gij het aanschijn van het Beeld. Want het beeld is tot de mens gekomen en heeft de mens gevormd naar zijn evenbeeld’. Regels die als een bom insloegen in het gezapige Nederland van begin jaren zestig; een tekst uit het geruchtmakende VARA-programma ‘Zo is het toevallig ook nog ‘s een keer’ van linksigerds als Rinus Ferdinandusse, Jan Blokker, Dimitri Frenkel Frank, Aad Kosto, Herman Wigbold en zelfs Mies Bouwman. In de uitzending van ‘Zo is het’ van 4 januari 1964 sprak de toen dertigjarige rechtenstudent Peter Lohr de bewerking van een Engelse tekst uit: Beeldreligie, een aanval op de verering van de nog prille televisie. Het programma ‘Zo is het...’ werd uitgezonden vanuit Amsterdam, waar men net een beetje in revolutionaire stemming begon te komen. ‘Geef ons heden ons dagelijks programma, wees met ons, o Beeld, want wij weten niet wat wij zonder u zouden moeten doen’. En die waarheid werd ver voor de komst van RTL4 verkondigd, sterker nog: Nederland 2 zou pas negen maanden later de ether in gaan en dus kwam de boodschap, op de enige te ontvangen tv-zender, des te harder aan. Minister Bot van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen wilde ‘strafmaatregelen’ nemen maar kwam niet verder dan een briefje naar de Heuvellaan, bedroefd ‘dat de VARA als verantwoordelijke zendgemachtigde het gebeurde niet heeft kunnen voorkomen’. De VARA had destijds een brede rug: honderden brieven met bedreigingen en zelfs met ingesloten uitwerpselen werden met kalmte behandeld. Mies Bouwman, wiens huis evenals dat van Wigbold onder politiebescherming was geplaatst, zag zich genoodzaakt haar medewerking aan ‘Zo is het...’ te beëindigen.
Na de uitzending van Beeldreligie verscheen een bloemlezing met reacties in de media op ‘Zo is het toevallig ook nog ‘ns een keer’: “Pays Bah”
Fragment Beeldreligie: https://www.npo.nl/fragment-beeldreligie-zo-is-het-toevallig-ook-nog-eens-een-keer/22-08-2011/WO_VPRO_035891
foto geheel boven door: Joop van Bilsen / Anefo - Nationaal Archief, CC BY-SA 3.0 nl, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=29710435
