tekst: Hans Knot (Deel 1 vindt u hier.) foto: Berend Boudewijn met kandidate in 'Per seconde wijzer'
Andermaal neem ik je mee naar verschillende herinneringen uit 1967 en er veranderde het een en ander in het media als ook in het muziek landschap. We werden voorzichtig, naast de incidentele quiz via de omroepen, ook langzamerhand via de reclameblokken van de STER gewend gemaakt met de mogelijkheid geld te verdienen. Bepaalde bedrijven hadden, voor het kunnen voeren van hun reclame, gekozen voor het houden van korte prijsvragen waarmee deelnemers geld konden verdienen. Daartoe werden ze vooraf duidelijk gemaakt welke vragen zouden worden gesteld en wanneer de reclameblokken via Nederland 1 werden uitgezonden.
Reclame was nieuw voor de Nederlandse televisiekijker want sinds 2 januari 1967 was de STER (Stichting Televisie Ether Reclame) te zien. De blokken met reclame duurden maximaal 5 minuten en elk blok mocht niet meer dan 7 commercials bevatten. Op de zondagen was er geen reclame te zien en pas vele jaren later, in 1991, kwam hier verandering in. De blokken mochten in de tijd alleen voor en na het nieuws worden uitgezonden.
In de maand oktober 1967 waren ook de eerste uitzendingen te zien via de VARA van een televisieprogramma dat ieder seizoen nadien, tot en met die van 2011-2018 in de herhaling ging; dat wil zeggen een vervolg kreeg. Nog immer is jaarlijks een groot aantal weken lang dit programma te zien. ‘Per Seconde Wijzer’ maakte dus het debuut in oktober 1967 en werd 12 jaar lang gepresenteerd door Berend Boudewijn, waarna Driehuis het stokje overnam. Waarschijnlijk is het daarmee het langstlopende programma van de publieke omroepen in Nederland.
Elles Berger koos Aristona
Dinsdag 21 oktober 1967 stond de Philips recorder thuis klaar, alleen Radio Caroline was als zeezender voor de Britse kust nog in de lucht en dus werd er thuis meer naar Radio Veronica en vooral naar Hilversum 3 geluisterd. Bij de VARA had ik op de dinsdagen toch een aantal favoriete programma’s, dat ik niet wilde missen. Bij VenD kocht je in die tijd recorderbanden die flinterdun waren en per spoor op laagste snelheid liefst zes uur achtereen konden worden opgenomen. Dit betekende dat moeder slechts de band om 10 uur aan hoefde te zetten, zodat tot 16 uur registratie verzekerd was. Om 10 uur bracht de VARA in 1967 het programma ‘Klink-klaar’ met Elles Berger en de uit Groningen afkomstige Joop Smits, een vrolijk licht muzikaal programma waar vaak de nieuwe muziek van Nederlandse artiesten werd gebracht en het vaste item ‘geen ja, en geen nee’ zeer populair was bij zowel het team als wel de luisteraars.
Alles was verteerbaar die dag en een ander programma dat ik er uit wil lichten, begon na het nieuws van 16 uur. Wie herinnert het zich niet: ‘Mix, 120 minuten rijp en groen op alle toeren.’ Wat heb ik een enorme schat aan muziek gekocht na deze voor het eerst te hebben gehoord in het programma ‘Mix’, dat werd gepresenteerd door de nu 92-jarige Herman Stok. Na 1967 konden we nog jaren genieten van het programma want pas in 1975 werd het door de VARA stopgezet.
Eén van de andere aantekeningen, die ik terug vond, dateert van 1 november 1967. In die tijd was het hoogst ongewoon dat overdag, uitgezonderd in de namiddag, televisie kon worden gekeken via de Nederlandse televisie. De betreffende woensdag was dit echter wel het geval toen er tussen 10 en 11 uur in de ochtend via Nederland 1 een samenwerkingsprogramma was te zien met medewerking van de NTS, Eurovisie en Intervisie. Deze laatste organisatie was een samenwerkingsverband van televisieorganisaties in het toenmalige Oostblok.
Het programma, ‘Één uur in de Sovjet Unie nu’ was een rechtstreekse uitzending waarin de Nederlandse kijker een blik werd gegund in de Sovjet Unie. De uitzending liet een schakeling aan steden en onderwerpen zien, waarbij de grote Revolutie in het land werd herdacht, die 50 jaar eerder er had plaats gevonden. De Sovjet televisie wilde in een uur tijd een zo gevarieerd mogelijk beeld geven onder het thema: ‘Alles voor het welzijn van het volk’. Naast beelden uit liefst 25 Sovjet steden werd ons een blik gegund op de aardbol, gezien vanuit een Spoetnik – een Sovjet Russische ruimte sonde. Verdere items waren onder meer een oogoperatie en een bruiloft in Georgië en één van de vele andere, zeer korte, onderwerpen was een verslag inzake de ontwikkeling van de wetenschap op het gebied van kankeronderzoek.
Opmerkelijk was dat tijdens de verkiezingsperiode er niet alleen door politici lezingen werden gehouden in allerlei lokale en regionale zaaltjes maar dat voor de eerste keer in de geschiedenis van de Nederlandse televisie er debatten waren te zien tussen politici. Deze debatten werden niet gehouden in de studio in Bussum, maar vonden op locatie in Haarlem en Zwolle plaats. Via straalzenders ging het signaal richting Bussum.
