tekst: Hans Knot
Hans Dulfer met de Wessel Hekenprijs, december 1969.
Foto: Rob Mieremet, Nationaal Archief, Anefo, CC0
Rond de tijd dat deze Freewave nostalgie uitkomt is het 49 jaar geleden dat de volgende berichtgeving de kranten haalde. Zo werd op 1 april 1970 bekend gemaakt dat die avond in Chappaqua, een jongerencentrum in de stad Groningen, een speciaal optreden zou zijn van de tenorsaxofonist, fluitist, autohandelaar, jazzorganisator en meer met de naam Hans Dulfer. Hij ging er optreden met zijn toemalige vaste begeleiders Jan Jacobs, Steve Boston, Groentje en Appie de Hond.
Hans Dulfer, aan wie in 1969 de Wessel Hekenprijs werd uitgereikt, speelde al vanaf het midden van de jaren vijftig een belangrijke rol in de Nederlandse jazz. De eind jaren zestig van de vorige eeuw vooral door zijn ‘Jazz in Paradiso’- concerten. Hans Dulfer was eerder in 1970 nog in Chappaqua te horen als lid van de Theo Loevendie Consort. En ja, hij is de vader van Candy Dulfer.
Op 2 april 1970 werd de televisiefilm ‘High zonder LSD’ in Chappaqua vertoond, die Jan Willem Muller voor de NCRV had gemaakt. De film was toen enkele jaren oud, het thema nog altijd actueel. Het programma van Chappaqua bevatte voor de destijds nabije toekomst: zaterdag 4 april popgroep White Rabbit, woensdag 8 april de Engelse popgroep People Band, donderdag 9 april de klassieke western Rio Grande, zaterdag 11 april de folk en blues-groep CCC Inc. En vooral laatst genoemde formatie trok ook veel niet Groningers naar de Martinistad toe.
CCC Inc op de bühne. Foto: Nationaal Archief, Anefo, CC0
Ophef was er ook doordat meer en meer door de linkse omroep VARA via radio en televisie aandacht werd besteed aan allerlei vormen van bezettingen, ofwel vooral protesten tegen de overheid. In een bezet woonhuis, zo was de berichtgeving op 1 april 1970, had een Amsterdamse politieagent op 22 maart van dat jaar via een gat in de voordeur van een der twee toen bezette panden in de Sarphatistraat een brandende sigarettenpeuk vlak achter de voordeur naar binnen laten vallen.
Dit hadden een inspecteur der rijksrecherche en een rijksrechercheur op 31 maart 1970 geconcludeerd na het vele malen zien van de filmbeelden van het ook in de VARA-televisie-uitzending ‘Dit is het begin’ een paar keer uitgezonden passage van de bezetting. De voordeur werd van binnenuit gefilmd. Men zag eerst duidelijk het hoofd van de agent voor het vierkante gat, waarin een raampje had gezeten, verschijnen. Hij deed een trek aan zijn sigaret en daarna kwam één van zijn handen met de sigaret naar binnen en liet deze vallen. Volgens de freelance tv-regisseur René Colho lag achter de deur een stapel pamfletten, doch dit was op de film niet te zien.
De pamfletten waren eigendom van Roel van Duyns ludieke organisatie Oranje Vrijstaat, waarover de VARA- uitzending destijds ging. Zoals de feiten zich lieten aanzien was er sprake van een strafbaar feit. Natuurlijk was het de bedoeling dat de agent in kwestie zou worden gehoord en het liefst zou worden vervolgd, want opstandig gedrag tegen de linksgerichte ex-kabouter organisatie was voor de VARA meer dan een strafbaar feit.
Ludiek gezien was er sprake van niet alleen een sigaret want ook de verdwijning van de stoel van de Amsterdamse burgemeester dr. I. Samkalden uit de vergaderzaal van de Amsterdamse gemeenteraad in het stadhuis was onderwerp van discussie. De politie geloofde de daders van de diefstal te moeten zoeken in de kring van Oranje Vrijstaat. De stoel was weggehaald door drie jongelui in stofjassen die de zetel voor reparatie zeiden mee te nemen. Zo maar een van de vele ludieke acties destijds om te shockeren en vooral ook om in de publiciteit te (blijven) komen.
Af en toen denk ik wel eens waar je toch een verzekering voor hebt. Hoge premies ieder jaar weer en gelukkig hoeven we zelden gebruik te maken van de verzekering. In maart 1968 was het de toen 49-jarige priester Morton die een schadeformulier had ingevuld nadat hij een auto-ongeluk had gehad en dientengevolge lichamelijk letsel had gekregen waardoor hij nooit meer goed kon knielen. Derhalve vulde hij op het formulier in dat hij zijn plicht als geestelijke voor zijn parochianen niet goed meer kon uitvoeren. Naast kniebeschadiging was Morton gewond geraakt aan zijn bekken en ruggengraat. Hij kreeg niet alleen een nieuwe zending, namelijk priester te zijn in een tehuis voor bejaarde dames, maar ook een uitkering van de verzekering van f 65.000,--. Let wel in 1968 een heleboel geld.
Patricia Paay - foto: Eric Koch, Nat. Archief, Anefo, CC0
Op donderdag 16 mei 1968 werd er een tentoonstelling geopend op de bovenverdieping van uitgaanscentrum ‘Las Vegas’ aan de Carolieweg in Groningen. De Golden Step, kunst en vermaak onder een dak, was het motto van de tentoonstelling. De kunst bestond uit een groot aantal Amerikaanse affiches van de collectie van Polak en van Gennep. Het was trouwens de eerste in een lange serie van exposities, waarbij iedere maand er een ander aanbod was. En wie zorgde er tijdens de opening voor het vermaak? De toen ‘Je bent niet hip’ zingende Patricia Paay.
Dezelfde dag werd bekend gemaakt dat dominee Geert Toornvliet uit Bloemendaal was ontslagen als radiopredikant. De particuliere synode van de gereformeerde Kerken in Noord-Holland had besloten het ontslag op 16 augustus 1968 te laten ingaan. Het ontslag had alleen betrekking op de functie van ds. Toornvliet als predikant voor Radio Bloemendaal, hoewel de synode ook stelde dat er werd verwacht dat de Bloemendaalse predikant zich zou houden aan de regels van de kerkelijke samenleving. Dit hield ondermeer in dat hij zich diende te onthouden van iedere medewerking aan samenkomsten die in enigerlei vorm het karakter van een kerkdienst droegen, maar zonder toestemming van de plaatselijke kerkenraad werden belegd. Commentaar destijds van ds. Toornvliet: “De synode heeft zich hiermee zelf veroordeeld. Pastoraal gezien is het een wandaad, missionair bezien een misdaad. Wij hebben enorm gewerkt en al dit werk wordt op een lichtzinnige manier kapotgetrapt."
Dominee Toornvliet
Voor de daarop volgende zondagmorgen had de ontslagen predikant reeds een bijeenkomst in het Haarlemse concertgebouw belegd. Het was het begin van een eigen radiogemeente waarmee hij door het gehele land trok om zieltjes te winnen. Vanaf 1970 was hij tevens veelvuldig te beluisteren op tal van radiostations, die actief waren vanaf de Noordzee in internationale wateren.
Nog een aantal opmerkelijke zaken, dit keer uit de maand maart 1966 toen ondermeer bekend werd gemaakt dat in Oost-Duitsland de zogenaamde Hot Beat muziek daar verboden werd. Nederlanders die aan familie of vrienden bijvoorbeeld platen van The Beatles stuurden kregen deze terug. De post was geopend door de autoriteiten en teruggestuurd met de mededeling dat de muziek niet voldeed aan de maatstaven die door de autoriteiten in de DDR waren aangelegd. Ook muziektijdschriften met verhalen over The Beatles en meer van dergelijke muziekverhalen werden er verboden. De DDR was trouwens niet het enige land waar een dergelijk verbod van kracht was. Zo bleek ondermeer uit een zending vanuit Nederland naar Indonesië van toen populaire muziekbladen. De pagina’s met foto’s van de Beatles waren er gewoon uitgescheurd. Via een omweg kwamen de Beatlesplaten deels wel in de DDR namelijk via een studentenorganisatie in Tsjecho-Slowakije, waar dergelijke muziek niet was verboden. Veel werd er in de DDR trouwens, het zij illegaal, geluisterd naar de uitzendingen van zowel de Duitstalige als Engelstalige service van Radio Luxembourg.
Een wel toegestaan Beatlesplaatje in de DDR
Maar ook in het toenmalige West-Duitsland had men die maart het nodige commentaar als het ging om beatmuziek. De uit Frankfurt afkomstige orthopedist dr. H Schoberth liet in diverse publicaties een waarschuwing uitgaan aan het adres van jongelui die tijdens het musiceren graag een Beatlehouding van een gebogen rug aannamen. Volgens hem was een dergelijke aanhoudende houding uitermate schadelijk. Doordat bij dat kromstaan van de rug de verkeerde spierbundels werden gebruikt was er een grote mate van kans tot vervorming van de wervelkolom. Ook werden er regelmatig waarschuwingen geuit als ‘Zet die muziek nu zachter, en wel direct’. Is het niet veel anders met de huidige gameboygeneratie?
https://www.medischcontact.nl/nieuws/laatste-nieuws/artikel/Gameboygeneratie-verleert-gezonde-houding.htm
Op 7 oktober 1968 werd bekendgemaakt dat Frits van der Poel door de KRO met onmiddellijke ingang geschorst was in afwachting van een nader onderzoek. De toenmalige voorzitter van de KRO, - wie kent hem niet - mr. Van Doorn, was van mening dat Van der Poel ten onrechte had verzuimd zijn superieuren tijdig in te lichten over zijn voornemen om in de televisie-uitzending van 6 oktober een vraaggesprek op te nemen met Phil Bloom, die verscholen achter een krant de eerste naakte vrouw op de Nederlandse VPRO televisie was geweest.
Phil Bloom - foto: Ron Kroon, Nat. Archief, Anefo, CC0
Toen de heer Van Doorn kort voor de uitzending van dit voornemen langs andere weg op de hoogte werd gebracht, werd ras een besluit genomen en aan Van der Poel meegedeeld dat het betreffende interview niet in de uitzending mocht worden opgenomen.
De Volkskrant wist dezelfde dag nog te melden, dat in het bewuste interview met Phil Bloom een aantal mensen naakt zou optreden. Er waren 25 mensen uitgenodigd in de leeftijd van 18 tot 50 jaar, van wie er betreffende avond 19 personen kwamen opdagen. Tijdens een generale repetitie met de (nog geklede) uitgenodigde medewerkers werd KRO-voorzitter Van Doorn via iemand van de NTS ingelicht.
Het ontklede gezelschap zou drie seconden in beeld komen en zou daarvoor f 30,-- per man ontvangen. Deze bedragen werden trouwens wel uitbetaald. Het lag in de bedoeling van Frits van der Poel aan Phil Bloom vragen te stellen over foto's van haar, die in het Amerikaanse tijdschrift Playboy waren verschenen, waarvoor de opnamen waren gemaakt in studio Bellevue in Amsterdam, waar ook tv-opnamen worden gemaakt. Deze opnamen waren gemaakt na die voor het laatste Hoepla-programma van de VPRO, dat nooit is uitgezonden.
