Grote tentoonstelling in Berlijn

Funkaustellung 1967 in Berlijn.
Bron: Bundesarchiv, B 145 Bild-P095531 / CC-BY-SA 3.0

tekst: Hans Knot

Op vrijdag 25 augustus 1967, om half tien in de ochtend, was het zo ver want het was waarnemend Bondskanselier Willy Brandt die zich had begeven naar het tentoonstellingscomplex, gelegen aan de voet van de Berlijnse radio- en televisietoren. Het was daar dat de 25ste Duitse radio- en televisietentoonstelling door hem officieel werd geopend en tevens de start werd gegeven voor de kleurentelevisie in Europa, hoewel lang niet alle landen waren vertegenwoordigd.

Tijdens de bijeenkomst werd gesteld dat het een prachtig moment was om de daarop volgende jaren een miljoenendans te kunnen maken inzake de afzetmogelijkheden van de met problemen kampende elektronische industrie. Maar dan wel met het resultaat dat de toenmalige West-Europese bevolking, tenminste die een kleurentelevisie wenste aan te schaffen, een aanzienlijk hoog financieel offer diende te doen vanwege de extreem hoge aanschafprijs.

Natuurlijk diende deze dag gezien te worden als andermaal een mijlpaal in de technische ontwikkeling van de televisie in Europa maar daar stond tegenover dat door vele anderen het werd gezien als een voorbeeld van onverantwoorde verkwisting van enorme geldbedragen in een tijd dat miljoenen in de wereld nog honger hadden. Maar dat is eigenlijk van alle tijd. Toen in augustus 2023 India in staat was geweest om hun geleerden zover te krijgen een maanlander te activeren om op die planeet te laten landen, waren soortgelijke opmerkingen terug te vinden in de sociale media.

De Funk-Ausstellung, zoals de tentoonstelling in Berlijn heette, was voor ons Nederlanders te vergelijken met de toenmalige tweejaarlijkse Firatotentoonstelling in de Amsterdamse RAI. De Funk-Ausstellung heeft altijd gegolden als een toonaangevende show van de ontwikkeling op elektronisch gebied. In het jaar 1923 werd de eerste tentoonstelling gehouden in een tijd dat de radio in een kleine opmars was.

Natuurlijk dient te donkere periode van het Duitse Reich vermeld te worden als het gaat om de historie van de Funk-Ausstellung in Berlijn. Gedurende de nazitijd was niemand minder dan Hitlers propagandaminister, Joseph Göbbels, beschermheer van de Funk-Ausstellung, die toen werd gepresenteerd als een voorbeeld van Germaans vernuft.

West Duitsland had zich, na die zwarte periode en de daarop volgende ruim twee decennia, goed hersteld en het was anno 1967 het welvarendste land van Europa en tevens met het koopkrachtigste publiek, het best geoutilleerde omroepbedrijf, met het grootste potentieel aan artiesten. In Nederland, vooral in de meer oostelijk gelegen provincies, werd er volop gekeken naar de te ontvangen West-Duitse televisie stations, mede gelet op het enorme aanbod aan amuserende programma’s.

Trouwens, in de periode na de opening van de Funk-Ausstellung door Willy Brandt op 25 augustus 1967 waren er meer dan 300.000 bezoekers in Berlijn, afkomstig uit alle delen van de wereld. Wel dient vermeld te worden dat deze jubileumtentoonstelling samen viel met de introductie van de kleurentelevisie, wat uiteraard een enorme aantrekkingskracht had en een dubbele reden de tentoonstelling te bezoeken.

Tientallen orkesten en artiesten uit heel Europa, en zelfs van daarbuiten, waren naar Berlijn gehaald om de vele bezoekers te amuseren en vooral om de kleurentelevisie zelf een grandioze start te geven. Het eerste grote kleurenprogramma dat in West Duitsland werd uitgezonden kon in de huiskamers echter alleen in zwart-wit worden bekeken. Wel was er op locatie in Berlijn beelden in kleur te zien.