tekst: Hans Knot foto: Bemanning op het voorschip van de Borkumriff (archief Jan van Heeren)
Gerard de Vries
In deze herinnering richt ik mij vooral op de 65-plussers, hoewel alle anderen geïnteresseerd in de nostalgie van de Nederlandse radiogeschiedenis rustig kunnen blijven meegenieten. Het was Cees van Zijtveld, die op 23 november 1963 in de rubriek ‘’Radio Veronica Logboek’, die stond afgedrukt in Televizier, zijn nieuwe collega Gerard de Vries voorstelde.
Hij schreef ondermeer: ‘Vanaf de maand december kunt U hem horen in het lunchprogramma van Radio Veronica en het programma voor de automobilist. Gerard is in Hilversum geboren en groeide dus op tussen de radiomensen. Maar na zijn schoolopleiding zag het er beslist nog niet uit dat de radio op zijn medewerking zou kunnen rekenen. Hij nam lessen aan de avondnijverheidsschool en academie en stortte zich toen in de avontuurlijke wereld van de reclamemensen. Toen kwamen de hobby’s en de meeste tijd opeisende hobby is het verzorgen van radioprogramma’s voor zieken. Daar deed hij dus al een grote ervaring op in het radiowerk.’
Verder hadden zijn interesse in 1963: de folkmuziek, Franse chansons, jazz en teenagermuziek. Een breed scala dat misschien wel de doorslaggevende reden was geweest hem in dienst te nemen van Veronica. Cees van Zijtveld ging verder met: ‘Hij is ook gek op autorijden, tijdens zijn laatste vakantie heeft hij er 3600 kilometer doorheen gedraaid. Een bewijs van zijn kunnen binnen de wereld van de showbizz is wel het feit dat hij heeft helpen organiseren bij het eerste optreden van Chris Barber’s Jazzband in Nederland. Dat was in 1955 toen Gerard de Vries de vaderlandse wapenrok droeg bij de Dienst Welzijnszorg van het leger. Voor dat optreden van Barber in de legerplaats Ossendrecht verzorgde hij ook de reclameaffiches.
‘Hoe de programma’s, die hij gaat presenteren, er uit gaan zien, weet hij nog niet. Wel dat de programma’s voor de automobilist korte, kernachtige tips gaan brengen op verkeersgebied, maar ook technische dingen. We hopen dat we er met Gerard een fijne en door U gewaardeerde collega hebben bijgekregen.’
In dezelfde maand november 1963 was trouwens de laatste aflevering van het programma ‘Wie in Nederland wil zingen’ te beluisteren op Radio Veronica. Het programma was een tijdje geprogrammeerd op de zaterdagavond vanaf 8 uur en de allerlaatste aflevering werd gepresenteerd door een toen 16-jarige jongen afkomstig uit Rotterdam, die het programma ook zelf samenstelde.
Rob van Dijk, destijds ook bij Veronica werkzaam, wist te melden dat de jongen, Han Peekel, zelfs zijn eigen liedjes zong. “Hij belde op een bepaald moment in juni 1963 op naar ons en meldde dat hij een programma-idee had voor een Nederlands chansonprogramma. Mijn verzoek om eens te komen praten in Hilversum was niet voor dovenmansoren. Hij kwam naar ons toe en was een terriër gelijk, die onder geen beding zijn kluif wenste prijs te geven. Die kluif betekende in dit geval een serie Nederlandse chansonprogramma’s, die in drie maanden tijd een globaal overzicht hebben gegeven van wat er in Nederland zoal op het chansongebied te beleven viel. Dat was veel, al was het alleen maar als bewijs, dat ‘Wie in Nederland wil zingen’ toch wel eens een gewillig oor wil vinden.”
Jos Hogen (l) en Auke van Hal, 1963 (archief Jan van Heeren)
Dan was er in die dagen ook de 22-jarige Jos Hogen, technicus bij diverse programma’s, ondermeer wekelijks tezamen met Cees van Zijtveld en Rob van Dijk verantwoordelijk voor het filmprogramma op Radio Veronica. Een programma waarin ook het gesproken woord, geluid van filmtrailers en meer van belang waren. Wekelijks diende informatie per telefoon vergaard te worden bij de productie- en filmverhuurbedrijven en uiteindelijk verwerkt te worden in het programma.
Telefoontjes, die in de studio werden gepleegd door Van Zijtveld, werden vastgelegd om later verwerkt te worden in het programma. Als de opname van deze begon, werden eerst de teksten gezamenlijk doorgelezen en werd de muziek erbij uitgekozen. Het kwam allemaal heel precies en Jos gaf in een interview in december 1963 aan dat het opnemen van 15 minuten soms wel vier uur in beslag nam en dat het wel voorkwam dat men over de gereserveerde studiotijd heen was en een andere collega de opnamecel diende te gebruiken.
De oplossing was dan gewoon in de avonduren door te gaan, en ‘Binnenkort in dit Theater’ werd dan verder opgenomen. In het programma werd ondermeer een lijstje met nieuwe films doorgenomen terwijl ook informatie was te horen over films die een tweede kans in de bioscopen kregen. De volgende dag ging dan de band met de tender naar het zendschip voor uitzending. En als het te veel stormde werd het lange zwoegen niet beloond, want het opgenomen programma haalde nooit de Borkum Riff. En zodoende kwam het eindproduct ook nooit hoorbaar in de huiskamer via de uitzendingen op de 192 meter.
Een ander programma met voornamelijk gesproken woord werd gepresenteerd door Rob van Dijk en ook iedere donderdag opgenomen om op zaterdag de uitzending in te gaan. ‘Met het nieuws de deur uit’ was een programma met de duur van 30 minuten waarin vooral actueel nieuws op de hak werd genomen. Voor de productie van dit programma was men vaak zes uur in de weer. Vooral om teksten te schrijven en de juiste muziek bij de diverse items te kunnen plaatsen. En dan werd vaak technicus Arnold Vis de redder die met zijn geheugen de mooiste combinaties tussen nieuws en muziek wist te maken. En vreemde vragen kwamen dan naar voren als: “Als minister Luns in een tropenpak en op gympies in Perzië rondloopt, welke muziek draaien we dan?”
Rond die tijd werd dit programma, dat op de zaterdagavonden via Veronica werd uitgezonden, uit het schema gehaald en naar de zondagochtend verplaatst. Het programma ‘Met het nieuws de deur uit’, werd vanaf dat moment op de zondagochtend om acht uur geprogrammeerd. Reden van deze verplaatsing was dat het programma, waarin veel gesproken tekst voorkwam, in de avond niet zo goed te ontvangen was en daardoor de gesproken tekst de mist inging.
Hans Oosterhof (Suhandi) met kamponghond Pieter in zijn thuisstudio in Dordrecht (archief Jan van Heeren)
Een ander programma dat in het najaar van 1963 een uitbreiding tot een uur kreeg was ‘Radio Sinar Sang Surya’, dat ook wel werd aangeduid als het Indonesisch programma van Radio Veronica. Het werd tot 1 oktober 1963 uitgezonden op de zaterdagmiddag en verplaatst in de programmering naar de donderdagavond tussen 8 en 9 uur. Proeven hadden uitgewezen dat op die tijd ook verder afgelegen plaatsen de ontvangst nog bruikbaar was en zo waren onze Indische landgenoten er met de nieuwe zendtijd en de uitbreiding tot een uur erop vooruitgegaan.
Ondermeer was er in het programma ruimte voor verzoekplaten, die aangevraagd konden worden bij Radio Veronica, afdeling Oosterse muziek. Dit onderdeel ging er uit onder de noemer: ‘Mana Suka’. De muzikale tropengroet was niet alleen voor de Indonesische luisteraars bedoeld maar ook voor Nederlanders die daar en op Nieuw-Guinea hadden gewoond. Begrijpelijkerwijs behoorden onder de Nederlanders vele militairen die er hadden gediend.
Presentator van het programma was Suhandi die jarenlang verbonden was aan de omroep in Indonesië en vooral bekend werd door zijn cabaretuitzendingen met de daar zo beroemde Bing Slamet. Vervolgens werkte hij van 1960 tot en met medio 1963 voor Radio Omroep Nieuw Guinea (RONG) en was tevens bekend onder zijn eigen naam Hans Oosterhof. In het najaar van 1963 was er trouwens ook ruimte voor een kwartiertje voor de echt kleine luisteraars. Het werd gepresenteerd Peter, de zoon van Veronicamedewerker Rob van Dijk. Op zaterdagochtend tussen 10.15 en 10.30 uur zaten derhalve heel wat vriendjes en vriendinnetjes van de Hilversumse Peter gekluisterd aan de radio, afgestemd op de 192 meter.
