(door Hans Knot)
Drie keer per week gaan we naar de supermarkt om boodschappen te doen want vers is heel belangrijk. Eens in de ongeveer 7 weken gaan we naar de grootste Jumbo van Nederland, gevestigd ondergronds in de Euroborg in Groningen. Daar kun je perfecte kilopakken Duitse koffie kopen tegen een redelijke prijs en die worden dan meteen in grote aantallen aangeschaft. Alleen als je die supermarkt inloopt kom je een grote muur tegen met scanners, waarbij men het liefst heeft dat je een dergelijke scanner meeneemt tijdens het boodschappen doen en dus zelf de prijzen van de mee te nemen artikelen scant.
Het levert tijdsvoordeel bij de kassa op, evenals dat er minder personeel hoeft te worden ingezet. Persoonlijk heb ik deze scanners gewoon links laten liggen en doe het op de lekker ouderwetse manier: boodschappen op mijn gemak in de kar en afrekenen bij de kassa met het nodige gepiep.
Waar is de tijd gebleven van de bruine kassa’s met grote toetsen waarop door de kassamedewerker het te betalen bedrag werd ingetoetst en zo op het einde van de boodschappen de knop voor het totaalbedrag indrukte? Telkens zag je dan in het venster van de kassa het bedrag van een product verschijnen. Het aanbod van de producten was destijds veel kleiner en vrij gemakkelijk had je de prijzen ook nog eens in je hoofd en kon je meekijken of de kassière het juiste bedrag wel had aangeslagen.
Voorwaarde was wel dat je heel goed de prijsstijgingen en –dalingen in de gaten hield. Vrij regelmatig las je namelijk in de kranten op de voorpagina dat met ingang van de volgende dag bijvoorbeeld de prijs van een brood zou gaan stijgen. Eenheidsprijzen dus.
In januari 1970 werd bekend dat huisvrouwen, die tot op dat moment nog over de schouder van de kassière meelazen om te controleren of er geen fouten werden gemaakt in de boodschappenstrook, dat spoedig in de zelfbedieningsbedrijven van Albert Heijn niet meer hoefden te doen. Aangekondigd werd dat ruim 2500 kasregisters geleidelijk zouden worden vervangen door elektronisch werkende kassa's. Het ging om een oog dat in Zwitserland al was getest en dat werkte op basis van het Laserstraalprincipe. Zo werd voorspeld dat het oog zou worden ingebouwd in een spleet van de afrekenbalie.
Bij voorbaat werd er in de kranten destijds al een soort van gebruiksaanwijzing geplaatst: ‘Als er gekozen artikelen op een speciale manier over dat oog worden geschoven, leest het de prijscodering op het artikel, waarna de waarneming in een foutloze aanslag op de telstrook wordt vertaald. Dit elektronisch systeem heeft bovendien als voordelen dat de huisvrouwen in de winkelspitsuren niet meer in lange rijen voor de kassa’s hoeven te staan, omdat het tellen voortaan veel sneller geschiedt en dat de reclameartikelen, waarbij de kassières zich wel eens in de prijsaanslag kunnen vergissen in de toekomst ook foutloos op de afrekenstroken zullen komen.’
Er was echter nog een probleempje dat door President-directeur A. Heijn werd bekend gemaakt. “De vaste plaats voor prijsaanduidingen en coderingen op de artikelen en het tussentijds wijzigen van de prijzen geven nog problemen die nog moeten worden opgelost. Daardoor zal invoering van het nieuwe systeem nogal wat tijd vragen.” Inmiddels weten we al decennia niet anders meer, alleen wordt er nog steeds bij de kassa’s van deze grootgrutter gevraagd of je nog zegeltjes wil.
