Radiolegende Peter Van Dam overleden
tekst: Jean-Luc Bostyn
Zopas bereikte ons het droevige nieuws dat de Vlaamse radiolegende Peter Van Dam, pseudoniem voor Peter Nijdens, is overleden in Kapellebrug (Hulst – Nederland), na een lange slepende ziekte. Hij zou op 20 februari aanstaande pas 66 jaar zijn geworden.
Het begon bij Radio 199
Rebels, spitsvondig, rad van tong: drie elementen die zonder enige twijfel bij het profiel hoorden van Peter Van Dam, ook bij leven een Vlaams radiomonument. Zoals bij zovelen wekten de woelige radiogebeurtenissen op de Noordzee tijdens de jaren zestig en zeventig zijn interesse. Van op bouwvallige forten en de meest vreemdsoortige vaartuigen, klonk muziek. Een massaal protest tegen de gevestigde publieke omroepen die toen weinig rekening hielden met de wensen van de doorsnee luisteraar.
Peter Van Dam, net winnaar geworden van de eerste Nationale Belgische DJ-wedstrijd, besloot zijn kans te wagen op één van de radioschepen. Tijdens de overgang van 1972 naar 1973 werd Peter Brian geboren aan boord van de MV Mi Amigo bij een station dat zichzelf Radio 199 noemde om zich kort daarna om te dopen tot Radio Caroline.
Engelse naam vervangen
Een Engels pseudoniem, maar een Vlaamse presentator. Zijn capaciteiten gingen niet onopgemerkt voorbij. Adriaan Van Landschoot, op zoek naar een uithangbord voor zijn florerende boetieks, ontdekte in 1973 dat je via een eigen commercieel radiostation in één klap miljoenen Vlamingen kon bereiken. Hij startte Radio Atlantis. Een van de deejays was…. Peter Van Dam. De man van Caroline, maar dit keer met een Vlaamse naam die hij nooit meer zou wijzigen. Radio Atlantis werd eind van datzelfde jaar geruild voor Radio Mi Amigo. Het was nieuwjaar 1974 en The Radiolife of Brian kreeg een nieuwe doorstart.
Het verbod van Paul VDB
Peter Van Dam ontwikkelde zich bij Mi Amigo tot een van de betere en populairste medewerkers. Na zijn vertrek bij ‘de piraat’, (januari 1977) had hij gehoopt bij de publieke omroep BRT een kans te krijgen, maar alhoewel zijn talent niet ongemerkt was gebleven, mocht hij er niet aan de slag. Toenmalige directeur-generaal Paul Vandenbussche had eigenhandig een nota uitgevaardigd dat geen enkele persoon die ooit had meegewerkt aan een radiopiraat, ook maar iets mocht doen voor de BRT. Politieke correctheid nog voor ze werd uitgevonden dus. Van broodroof (Berufverbot) had niemand ooit gehoord bij de openbare omroep.
Nederlanders in de wachtrij
Wat in Vlaanderen niet mocht, lukte in Nederland zonder problemen. Drie weken na zijn vertrek bij Radio Mi Amigo was Peter aan de slag bij de TROS in Nederland. Deze omroep werd in 1979 geruild voor de AVRO. Nog later werd hij producer bij de VARA en kwam tenslotte terecht bij de KRO. Vooral bij de laatste omroep wierp hij zich op als de kenner van de popmuziek die er in slaagde om het entertainmentgehalte van zijn programma’s naar ongekende hoogten op te krikken. Niets stond een nog ruimere erkenning van zijn bijzonder talent in de weg. Radio Luxemburg, Tokyo FM…. De wereld werd zijn thuis maar het belette hem ook niet om voeling te houden met de radio-ontwikkelingen in Vlaanderen zelf.
Het Vlaamse rijtje
Tijdens de eerste helft van de jaren tachtig ontdekt Peter Van Dam de Belgische vrije radio. Hij had kortstondig een eigen station, Radio Kiosk in Mortsel. Waarna hij al snel terecht kwam bij Radio 2000 in Antwerpen waar ook Michel Follet, Serge Van Gisteren en Guy Van Antwerpen aan de slag waren (1980-1981). Radio Palermo (Diest), Radio Sis (Antwerpen) en Radio Zoe (Halle-Zoersel) zouden volgen.
In de tweede helft van de jaren tachtig was hij op diverse lokale stations te horen als presentator van ‘Belga Live’, een gesponsord syndicated programma op woensdagnamiddag. Het was een één uur durend programma waarbij het muziekformat een perfect verlengstuk vormde van datgene wat hij bij de KRO deed. De betere popmuziek in combinatie met een babbel waarbij een knappe doordenker, gekruid met de nodige humor, schering en inslag vormden.
Het Xtra FM-netwerk werd een tussendoortje, net zoals Radio Metropolys (1989/1990), een Frans station met Nederlandstalige programma’s dat in half Vlaanderen was te ontvangen. Er kwam een nieuw aanbod uit Nederland. Tijdens het weekend mocht Peter Van Dam een deel van de programma’s bij Radio 10 (Gold) presenteren. Het werden nieuwe hoogdagen voor de radio die vertaald werden in knappe luistercijfers. De presentator hield er de bijnaam ‘sympathiekste Belg op de Nederlandse radio’ aan over.
Opnieuw naar Nederland
Het pendelen tussen Nederland en België werd een gewoonte. Zelfs toen hij in 1997 directeur werd van de allereerste kabelomroep in Vlaanderen, Radio Flandria (en iets later ook BOB). Door verkeerd management van de Nederlandse eigenaars ging het project evenwel vroegtijdig ten onder. De nieuwe werkgever werd de Frans-Vlaamse combinatie: NRJ-hitmusic only. Opnieuw kwam de schat aan informatie waarover Peter Vandam beschikte, bovendrijven. Er was steeds een klaar antwoord, op iedere vraag. Zelfs op vragen die niet werden gesteld. Toen ook deze radio-episode strandde, zorgde het Nederlandse Radio 192 voor een nieuwe uitdaging. Terug naar de good old days waarbij radio het uit hart primeerde boven het computergeweld.
Toch nog even bij Radio 2
Peter Vandam had bovenal een legendarisch stemtimbre. Dat ontging ook tv-bazen en reclamemakers niet. Behalve bij de radio was zijn stem dan ook vaak offscreen te horen bij VTM, Kanaal 2 en VT4. Peter was ook een poos adviseur bij JIMtv. In de wereld van de tv-commercials was hij af en toe de stem van de grote reclames van Disney-video’s. Omdat dit in memoriam onmogelijk volledig kan zijn, maar toch een slot moet hebben, moét minstens gemeld worden dat Peter alsnog bij de VRT Radio 2 aan het werk kon. Toch een beetje weerwraak… In de eerste helft van de jaren negentig was hij te horen in ‘Koffers en Co’ en ‘Terminus’. Maar toen was Paul Vandenbussche al lang met pensioen…
Epiloog van een ‘manneke’ met hoofdletter M
Maar uiteraard dook Peter daarna nog op bij allerlei zenders. Bij de Franse radioketen NRJ, bij Maeva FM, bij de VBRO, bij Radio Contact… En in 2011 trok hij zelfs naar het zonnige Griekse eiland Karpathos om het toeristische radiostation Karpathos FM vorm te geven. Tot kort voor zijn overlijden, presenteerde hij nog Manneke Pop bij Mi Amigo International, een streaming station met FM-zenders in Spanje en een kortegolfzender voor de rest van de wereld.
