tekst: Hans Knot foto: singlehoes van "In de metro"- Johnny & Rijk
1971 is dit keer het jaar dat wordt belicht in de nostalgische column, waarin gelukkig ook positieve dingen gebeurden. Het was het jaar dat de Europacup voor Landskampioenen andermaal werd gewonnen door een Nederlandse club, het jaar daarvoor nog in handen gekomen van het Rotterdamse Feyenoord. Maar in 1971 kwam de eer toe aan het team van Ajax, dat onder leiding van Rinus Michels en zijn assistent Grijzenhout, de titel binnenhaalde. Namen als Piet Keizer, Gerry Mühren, Nico Rijnders, Ruud Krol, Arie Haan, Johan Cruijff, Wim Suurbier en Dick van Dijk waren gemeengoed als er werd gepraat over voetbal. Maar wat is er eigenlijk gebeurd met andere spelers als Wever, Kalderon, Sondergaard en Suurendonk? Natuurlijk hebben zij het geluk gehad te mogen spelen in een gouden team, maar doorgebroken zijn ze echter niet zoals hun voornoemde collega’s.
Ajax stond in 1969 ook al in de finale maar verloor toen van AC Milan. In 1971 werd de finale gespeeld in het Wembley stadion in Londen tegen het Griekse Panathinaikos. Deze ploeg had de finale destijds bereikt onder leiding van de vermaarde Hongaar Puskas. Met 2-0 ging Ajax als winnaar naar huis. Na 5 minuten in de eerste helft scoorde Dick van Dijk terwijl vlak voor het einde van de wedstrijd het Arie Haan was die voor de 2-0 zorgde. Het zou tevens Michels zijn afscheid worden van Ajax, daar hij een superaanbod kreeg van de FC Barcelona om daar als trainer aan de slag te gaan. De eerste in een lange rij van Nederlandse trainers voor deze ploeg. Ajax had zich, door de overwinning, automatisch geplaatst voor de finale van de Wereldbeker maar de leiding van Ajax besloot de ploeg, om medische redenen, terug te trekken.
In Afrika was het rumoerig met name in Uganda alwaar de in 1925 in Koboko geboren Idi Amin via een staatsgreep aan de macht kwam. Een gedegen schoolopleiding had de man niet gevolgd en op 19-jarige leeftijd trad hij toe tot The British King’s African Riffles. In dienst leerde hij wat strijd is, onder meer in Burma. Hij vocht daar in Britse Dienst tegen de Japanse bezetters. Vanaf 1961 trad hij in dienst van het Ugandese leger om trapsgewijs omhoog te stijgen tot bevelhebber. Daarmee begon ook zijn machtswellust. Hij wist bevriende officieren zo ver te krijgen mee te doen aan een staatsgreep en benoemde zichzelf tot het nieuwe staatshoofd. Wat daarop volgde was een burgeroorlog waarbij vele landgenoten onder het bloedige regime van Idi Amin zouden sterven.
In het werelddeel Azië ontstond een nieuwe staat, die vanaf 1947 en dus tot de onafhankelijkheidsverklaring onderdeel was van Pakistan. Bangladesh was daarmee een feit. Voordat het in handen van Pakistan kwam was het onderdeel van de grote Britse Indische Rijk. De regionale leider van de toenmalige deelstaat van Pakistan, Mujib ur Rahman, had al jaren lang gepleit voor een onafhankelijk Oost Pakistan. Het was een deel van het land, dat economisch ver achterbleef met andere delen van het land. Bovendien had men te met een grote overbevolking. Hij riep de 27ste maart uit voor een dag van algemene stakingen om alsnog de Pakistaanse regering te overtuigen van het nut van een onafhankelijkheid.
De Pakistaanse regering besloot meteen in te grijpen wat leidde tot een grote aanval, in de nacht van 25 op 26 maart, op Dacca, de hoofdstad van oost Pakistan. Dit leidde tot een korte, maar heftige, burgeroorlog waarbij vele slachtoffers vielen. Honderdduizenden inwoners vluchtten naar het buurland India. Rahman riep in een radio-uitzending op tot de vorming van een vrijstaat, maar hij werd gearresteerd. Er werd een voorlopige regering in ballingschap gevormd, die vanuit India zou gaan functioneren. Pas op 6 december 1971 zou, nadat er een enorm grote oorlog was ontstaan tussen India en Pakistan, de staat Bangladesh een feit, toen India het als officiële staat erkende. Een groot aantal landen volgde direct het voorbeeld van India. En George Harrison zorgde dat er veel geld in het laatje kwam door met tal van artiesten ‘The Concert for Bangladesh’ te organiseren.
Het voorbereiden van een artikel in deze serie vergt tijd, maar het is tevens een leuke periode waarin tal van archiefstukken en artikelen worden doorgenomen. Zo kwam ik een ingezonden brief tegen die ik gedateerd heb op 15 november 1971. Het gaat over de toenmalige nieuwe LP van John Lennon, waarop Paul Broers uit Rotterdam reageerde op een eerder verschenen recensie. Let wel de genoemde titels waren toen net nieuw! Hij schreef onder meer: ‘Zo werd er onder meer opgemerkt dat niet duidelijk was waarover ‘Jealous Guy’ was geschreven. Luister maar eens naar het nummer ‘Mother’ dan wordt het een stuk duidelijker. Verder werd gemeld dat ‘Oh my love’ het enige positieve nummer op de nieuwe lp was. In Imagine is John trouwens ook erg positief over zijn politieke opvattingen. Volgens mij is hij een echte P.S.P.’er’., aldus de schrijver.
Op de achtergrond, tijdens het schrijven, draait ‘The Best of Them’ met natuurlijk de zang van Van Morrison. Even kijken in mijn collectie wat er nog meer van ‘Van the Man’ is. Veel, maar is er ook iets bij uit 1971? Jazeker een LP geproduceerd door Ted Templeman en Van zelf op Warner Bros. Tempelman had ik in de jaren zestig al hoog zitten met het werk dat hij onder meer met The Association (‘Windy’, ‘Along comes Mary’ en ander prachtige nummers) opnam. Op deze lp stond de kassarinkelaar ‘Wild Night’, die het als single direct goed aansloeg in Amerika.
De VS was eigenlijk toen al het nieuwe thuisland geworden en had daar een eigen ranch gekocht. Zelf vind ik ‘Old old Woodstock’ het mooiste nummer op de lp, die trouwens op cd versie nu de collectie siert. Maar hij was toen ook al in staat zijn muziekvolgers te laten genieten van Van’s eigen soul middels het nummer ‘You’re my soul’. De titelsong kwam en komt nog erg jazzy over. Meest tegenvallende nummer, zo mag decennia na verschijnen van de lp wel worden gezegd, is in mijn oren het nummer ‘Moonshine Whiskey’. Trek hem nog maar eens uit de kast of koop ‘Tupelo Honey’ gewoon zelf voor je collectie.
Maar de muziek uit ons eigen Holland vierde ook onder de noemer ‘Hollands Glorie’ feest. ‘Een karavaan’ (Herman Lippinkhof) ging voorbij vol met smartlappen. ‘Manuela’ (Jacques Herb) natuurlijk voorop, terwijl de Kermisklanten nog een staartje meenamen met hun ‘Ode aan Manuela’. Uit toen nog de stal van Johnny Hoes vertelde de Zangeres Zonder Naam welke 4 raadsels ze had opgedaan in de kazerne met het liedje ‘Het Soldaatje’. Vader Abraham wist het toen al voor ons allen (‘Jij en ik blijven bestaan’) terwijl Elly en Rikkert dachten ons allen in de Kauwgomballenboom wilden hebben. ‘Mira’ werd bezongen door Cock van der Palm en als we niet in de karavaan wilden dan konden we altijd nog ‘In de metro’ met Johnny en Rijk. En zowel Radio Veronica als het toen nieuwe Radio Noordzee lieten ons volop deze Hollandse Glorie in de programma’s horen.
Joop van den Ende
Een naam die met grote regelmaat eigenlijk al vele decennia voorbij komt in de media is die van Joop van den Ende. Dat was nog niet het geval in 1971, hoewel hij zeker al actief was. Met ‘Joop van den Ende Theater Produkties’ timmerde hij al aan de weg en bracht dat jaar het toneelstuk ‘Twee op de wip’ in de diverse theaters, een stuk geschreven door William Gibson. Het verschil met de originele uitvoering was dat Joop van mening was dat het opgevrolijkt moest worden middels liedjes. Willy van Hemert werd voor de teksten ingehuurd en Ruud Bos zorgde voor de muziek. De vrouwelijke hoofdrol werd gespeeld door de toen nog 26-jarige Willeke Alberti. De mannelijke hoofdrol was weggelegd voor de toen nog aan het begin van zijn loopbaan staande Jeroen Krabbé.
