tekst: Lieuwe van der Velde
Zo nu en dan dien je op te ruimen en ik heb alle aantekeningen van vroeger en oude folders weggedaan. Uiteraard heb ik alles eerst in een hoge resolutie gescand. En dan kom je merken tegen, die ik vroeger veel heb gerepareerd. Om te beginnen, wil ik de naam Ferguson weer in herinnering roepen. Voor sommigen totaal onbekend misschien, maar er zullen vast lezers zijn die hier op zijn minst van hebben gehoord.
Toen
Deze merken werden door verschillende winkels in Friesland en Groningen verkocht en waren vaak defect. Maar als alles goed werkte, kwam er beeld en geluid uit en ze waren niet duur. En inkoop waren ze helemaal niet duur, dus er viel wat te verdienen. Maar na een jaar of twee, of soms nog veel eerder, begon de ellende.
Maar even terug naar Ferguson. Ik heb geen idee hoeveel Ferguson televisietoestellen er destijds in Heerenveen en omgeving stonden, maar dat waren er heel veel. Dus toen ik in dienst kwam bij radio Adema, zat ik de zelfde week al in de auto naar Soest voor een cursus bij de importeur.
Op de werkbank daar stond, na aankomst en koffie, de Mystère KTV voor mij klaar. Dit was één van de eerste kleuren tv ‘s, die geheel voorzien was van transistoren. Voor de hoogspanning gebruikten ze bijvoorbeeld de BU 108. Dit 3000 chassis was al in 1967 bekend en dat is toch echt uniek. Philips had in die tijd nog het K6 of K7 chassis. Na een theoretische verhandeling over deze tv, was het de bedoeling dat hij gerepareerd werd. De eerste fout die ik kreeg, was: wel beeld, maar geen geluid. Dus dat was niet zo moeilijk. En zo ging dit de hele dag door. Een prachtige week was dat!
Baird tv met het 3000 chassis
Ferguson was onderdeel van het Thorn concern en er was in Engeland het tv merk Baird. En die firma gebruikte dit chassis ook. Het was een betrouwbaar chassis mits je alle af te regelen spanningen exact volgens het schema instelde.
Achterkant van de Ferguson Mystère tv
In de loop van de jaren is wel een paar keer wat veranderd, maar veel was het niet. Een van de zwakke punten was het convergentie deel. Dit is op de uitstaande printplaat te zien. De draadgewonden potmeters waren van slechte kwaliteit. Maar voor de rest, was het een prima televisie.
Op de volgende foto is de achterkant van deze tv te zien.
Het systeem: Model: Ferguson 3700 Bouwjaar:1967
Systeem: 405/625 Line Buizen: geen, allen transistoren
CRT: Mazda A63 120X
De voorkant van de Mystère (met de prijs, door mijn baas destijds op de folder geschreven).
Voorkant van de Ferguson Mystère tv
In het begin was het inderdaad een mysterie, waar alles zat, maar met hulp van een ervaren monteur (en het schema) werd het na een week toch aardig duidelijk. Dit toestel bestond uit los te koppelen modules en je kon dus simpel het gehele chassis en de printen losmaken. Op zich een goed idee, zeker als je de beeldbuis moest vervangen, maar in de praktijk werkte dit minder goed. Je kon wel een moduul (bijvoorbeeld de voeding) vervangen (links boven op het chassis), maar als je dan niet nauwkeurig alle spanningen instelde, dan was hij zo weer stuk.
Kennelijk was ik er nogal handig in, want ze brachten de televisies overal vandaan naar ons toe (Groningen, Overijssel en Drenthe). Dus als ik dan maandagmorgen (zaterdag vrij) weer in de winkel (werkplaats) kwam dan stonden er soms wel 10 of meer defecte toestellen.
Ferguson 3C06 (links) en 3C05 (rechts)
De afstandsbediening van Ferguson
En als je dan voldoende reserveonderdelen had dan was het prachtig werk, al die apparaten, die eerst niets of weinig meer deden, na een paar uur weer in volle glorie te zien werken. En de fouten die voorkwamen, bleken vaak dezelfde te zijn, zodat ik na een tijdje deze tv in de directe omgeving van Heerenveen, bij de klant snel kon herstellen. Maar even een module wisselen en wegwezen was er echt niet bij. Al heel snel kwamen er opvolgers voor de Mystère en dit werden de 3C05 en de 3C06. Geweldige toestellen en ook opgebouwd met modules. Goedkoop waren ze bepaald niet en deze types kostten destijds ongeveer 2300 gulden. Dus dat was voor die tijd vrij heftig.
Maar ook de Philips en andere merken waren beslist niet goedkoop. De 3C06 had tiptoetsbediening maar voor 200 gulden kon ik er een akoestische afstandsbediening (44 KHz) in zetten. Je kon dan van het ene kanaal naar het andere kanaal zappen en het volume kon je regelen.
Dit was een deel van de folder, zoals deze in die tijd werd uitgegeven:
Die was nooit defect en was voorzien van een vliegwiel dat in een kogellager draaide. Dat had ik bij een bandopnameapparaat nog nooit meegemaakt. Ze draaien allemaal in een bronzen glijlager. Maar op de folder had mijn baas ook een prijs staan van over de 2000 gulden en dan mocht er ook wel kwaliteit voor worden geleverd.
Hun duurste platenspeler was van het beroemde merk Garrard; er stond wel Ferguson op, maar verder was het dus gewoon de Garrard. Een probleemloos apparaat.
Het was een prachtige tijd en in de werkplaats werd het steeds drukker en voller. En zo had ik een Ferguson KTV even op de grond gezet om te testen. Mijn testbank stond vol. En in de winkel en de werkplaats liep altijd Max. Hij was een grote hond (model boxer). En die produceren nogal wat vocht en de televisie die op de grond stond te testen, kwam uit een hondenpension. Dus daar zat vast en zeker een luchtje aan, want Max stak de grote snuit in de televisie. En kennelijk kwam er wat van zijn overbodige vocht in de hoogspanning, want toen ik mij omdraaide, sloegen de blauwe vonken hem uit de neus. Max is daarna nooit meer in de werkplaats geweest. Zelfs niet voor een stukje worst. Bij het zien van de worst, nam de vochtproductie wel toe, maar Max bleef bij de deur van de werkplaats staan.
Hoogspanning Kuba
Het merk ‘Kuba’ kwam volgens mij uit het voormalige Oost-Duitsland en was wel het slechtste wat ik ooit heb gezien. Vooral het hoogspanningsgedeelte vloog vaak spontaan in brand. De buizen stonden bijna tegen elkaar aan en dit geheel werd dan ook bijzonder warm. Het printmateriaal leek op Pertinax, maar wat brandbaarheid betrof leek het meer op geperste turf. En als je een onderdeel moest los solderen dan kwam het printspoor ook mee. Dus dat herstelde ik dan met een stuk draad. Mooi was het technisch toch al niet, dus dat was geen probleem.
Kuba tv
Verder verkocht mijn baas destijds ook nog wel een enkele Imperial tv en dat ging nog wel. Die brandden in ieder geval minder snel. De Decca KTV was een product uit Engeland en was niet slecht. Ze gebruikten zelfs epoxy printmateriaal, dus heel aardig voor die tijd. Veel hebben we er niet van verkocht en op een bepaald moment waren ze plotseling niet meer leverbaar. Als ik me goed herinner, was het typenummer CTV-25 of zoiets. Jammer dat ik er destijds geen folder van heb bewaard.
De reden, om dit soort apparatuur te bestellen, was uiteraard de winstmarge. Die was vooral bij Kuba en Imperial nogal stevig. Maar het belangrijkste merk voor ons in die tijd (1977) was dus absoluut Ferguson.
Ferguson radio
Ferguson maakte in Engeland ook een buizenradio; maar of deze radio ook in Nederland werd geleverd weet ik niet. In ieder geval ben ik hem nooit tegengekomen. Maar in het radiomuseum in Haarle staat deze radio wel en op de foto, die ik er daar van mocht maken, is het merk Ferguson te zien. Voor de radioliefhebber is het radiomuseum in Haarle absoluut een aanrader.
En na een paar jaar stopte er een geel busje van Rijkswaterstaat Hoorn voor de winkeldeur en dat was het begin van meer dan 30 jaar RWS.
