{"id":6368,"date":"2018-11-01T00:23:22","date_gmt":"2018-10-31T23:23:22","guid":{"rendered":"https:\/\/freewave-nostalgie.nl\/?p=6368"},"modified":"2019-12-03T22:32:45","modified_gmt":"2019-12-03T21:32:45","slug":"tijd-voor-teenagers-en-het-verbod-op-de-bam-bam-boe","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/freewave-nostalgie.nl\/tijd-voor-teenagers-en-het-verbod-op-de-bam-bam-boe\/","title":{"rendered":"Tijd voor Teenagers en het verbod op de \u2018Bam Bam Boe\u2019"},"content":{"rendered":"

tekst: Hans Knot<\/strong><\/span><\/p>\n

Voor velen is het stellen van de vraag \u2018Wat was eigenlijk het eerste specifieke programma gericht op de teenagers?\u2019 vrij gemakkelijk te beantwoorden, omdat de naam van het programma als zodanig al vaak is genoemd in artikelen betreffende de ontwikkeling van de popradio in Nederland. Voor details inzake het eerste programma dient men echter naar de makers van het programma te gaan, want zoals zo vaak met programma\u2019s uit die tijd is er niets op recordertape in de huiskamers vastgelegd.<\/p>\n

Volgens \u00e9\u00e9n van de makers ging op 11 september 1959 precies om vijf uur in de middag de eerste aflevering van \u2018Tijd voor Teenagers\u2019 de ether in. Het was het eerste en lange tijd ook het enige programma op de Nederlandse radio met popmuziek. Het werd uitgezonden door de VARA en aanvankelijk gepresenteerd door hoorspelacteur Dick van 't Sant onder de naam Dick Duster. Later nam presentator Herman Stok het roer over. Regisseur Co de Kloet, die bij de geboorte van het programma aanwezig was, heeft zo de nodige details van het eerste programma vastgelegd.<\/p>\n

\"\"

Ko de Kloet<\/p><\/div>\n

In jaargang 8, nummer 4 van het tijdschrift Aether uit 1994 schreef hij over de beraadslagingen die aan de eerste uitzending vooraf gingen en meldde hij ondermeer: \u2018De Nederlandse jeugd reageerde niet anders dan de jeugd elders in de wereld. En de Nederlandse platenindustrie had dezelfde belangstelling voor hoge oplagecijfers als overal waar een platenkopend publiek woonde, dat een paar centen te besteden had. Samen waren ze sterk. Wat in Amerika begon, zette gewoon door.\u2019<\/p>\n

Hij stelde verder dat in het jaar van de eerste \u2018Tijd voor Teenagers\u2019, 1959, de omwenteling eigenlijk al wereldwijd was voltooid. Paul Anka maakte dat jaar zijn derde \u2018million seller\u2019 met \u2018Lonely Boy\u2019, Frankie Avalon zijn tweede met \u2018Venus\u2019, Freddy Cannon zijn eerste met het nummer \u2018Talahassie Lassie\u2019, net als Dion and the Belmonts met \u2018A Teenager In Love\u2019.<\/p>\n

Het was, volgens Co de Kloet, in dat licht bezien toch geen extreme verrassing, dat een maker van VARA-radiojeugdprogramma's, die ieder half jaar met nieuwe plannen diende te komen, in de zomer van 1959 met het voorstel kwam een platenprogramma te maken met die speciale teenagermuziek, aangevuld met reportages en interviews en dat alles aan elkaar gepraat door een echte presentator.<\/p>\n

Volgens De Kloet keek bijna iedereen verstoord op toen jeugdchef Joop S\u00f6hne het idee in de programmavergadering lanceerde: \u2018Ik was daar overigens niet bij want de programmavergadering was destijds een bijeenkomst van afdelingschefs en hogere bazen. Zij beslisten gezamenlijk over het halfjaarlijkse radioschema. De leiders van de muziekafdeling spuwden vuur en wensten niets van het voorstel \u2014 te ordinair voor woorden \u2014 te weten. Anderen waren het wel eens met het voorstel.\u2019<\/p>\n

Ary van Nierop was op dat moment \u2018Hoofd Gesproken Woord\u2019 bij de VARA . Hij stelde dat hij zo'n programma best onder zijn verantwoordelijkheid wenste te nemen en kwam meteen met de naam van het programma: \u2018Tijd voor Teenagers\u2019. Wel diende \u2013 mede gelet op zijn functie \u2013 men in het programma niet alleen muziek ten gehore laten brengen maar ook informatie via korte reportages.<\/p>\n

11 september 1959 precies om vijf uur ging dus, volgens De Kloet, het eerste programma van \u2018Tijd voor Teenagers\u2019 de ether in. Er was natuurlijk vooraf informatie in de kranten verschenen en er werd volgens een woordvoerder van de VARA die zaterdagmiddag goed geluisterd.<\/p>\n

\"\"Andermaal het verhaal van De Kloet: \u2018De eerste uitzending leverde driehonderd brieven op, voor een jeugduitzending een ongekend aantal. Wat draaiden we in dit \u2018eerste enige echte onvervalste programma voor alle Nederlandse teenagers,\u2019 zoals Dick Duster in zijn eerste zin \u2018Tijd voor Teenagers\u2019 typeerde? In de juiste volgorde: Kansas City, door Pim Maas, de Nederlandse Elvis Presley; Waitin' in School, door Ricky Nelson; Middernacht Blues, door Willy Schobben op de trompet. Vervolgens uit de film \u2018Als de dag begint\u2019: You Gotta Learn, door Neil Sedaka; Living Doll, door Cliff Richard; Lonesome, door Monty Sunshine op de klarinet. Gevolgd door: Mamamama Marie, door The Gaylords; The Formula Of Love, door het duo Nina en Frederik en Louis Armstrong; en ook: Just Young, door Paul Anka, en You Are In Love, door Perry Como. Er was een reportage, gemaakt bij Vroom en Dreesmann in Utrecht, waar Ria Valk een door Joop van der Marel bedachte aanstaande dansrage, de Bam Bam Boe, introduceerde.<\/p>\n

Het was echter een item dat de luisteraar niet zou bereiken omdat het onderwerp door de afdeling \u2018controle\u2019 van de VARA de vrijdagmiddag voorafgaande aan de uitzending werd geschrapt. Ook beleidvoerders van de andere omroepen in Hilversum namen dezelfde middag nog een gelijkluidend besluit.<\/p>\n

\"\"Onder de kop \u2018Radio Hilversum verbood de bam bam boe\u2019 werden de lezers van de Muziekparade, een maandblad voor de muziekliefhebbers en vooral gericht op de jeugd, in oktober 1959 op de hoogte gebracht van de besluitvorming. De \u2018bam bam boe\u2019 diende de opvolger te worden van de voorgaande \u2018hoela hoep\u2019 rage en een nieuw danssucces te zijn. Men ging er vanuit bij de redactie van Muziek Parade, dat als hoofdredacteur Guus Jansen jr. had, dat de lezer van het verbod tot draaien op de hoogte was.<\/p>\n

Het ware verhaal rond het verbod tot uitzending ontbrak echter en die werd deels geformuleerd middels een interview met Coen van Orsouw, de componist van het nummer en de tekstschrijver Joop van der Marel. Bij dit interview was ook een 18-jarig zangeresje aanwezig dat in korte tijd al aardig populair was geworden en het nummer als haar allereerste single op het Fontana label had opgenomen. Ze was al bij twee werkgevers aan de slag geweest en de eerste had haar aangeraden een andere keuze te maken want hij was het niet zo eens met haar rock and roll kreten en haar ferme danspassen. Met andere woorden: \u2018de vrijheden die deze jonge dame koos pasten niet bij zijn onderneming\u2019.<\/p>\n

Vervolgens ging ze aan de slag als zangeres van cowboyliedjes in Amsterdam, in de bedrijven eigendom destijds van Kees Manders. Maar het succes kwam vooral door haar optreden in het AVRO-programma \u2018Nieuwe Oogst\u2019. Vervolgens was het Roel Balten van dezelfde omroep die haar contracteerde voor het programma \u2018La Courtine\u2019, een programma speciaal voor de soldaten die in de Franse plaats langdurig waren gelegerd.<\/p>\n

\"\"

Ria Valk en Joop van der Marel<\/p><\/div>\n

We hebben het over Ria Valk, die in La Courtine een ware ovatie ontving en wiens vader snel haar zakelijke belangen ging vertegenwoordigen. Hij zag een groot succes op de loer liggen. Maar ook voornoemde Van Orsouw en Van der Marel zagen het helemaal in de jonge Brabantse zitten en besloten voor haar een nummer te gaan schrijven. Het idee van de \u2018bam bam boe\u2019 was enige maanden eerder ontstaan in de Perry Comoshow, waarin de zanger een liedje zong met een soort rolachtig apparaat in zijn handen.<\/p>\n

Met dit apparaat werd op ritme van het liedje op de knie\u00ebn geslagen. Coen en Joop vonden het een leuk ideetje en besloten iets soortgelijks in Nederland te introduceren als een nieuwe dans. Voor die danspassen, die erbij dienden te komen, riepen ze de hulp in van de destijds bekende Nederlandse danser Jan Dani\u00ebls die vele malen internationale dansconcoursen voor ons land had gewonnen.<\/p>\n

Het verhaal gaat dat men op weg ging naar Hilversum om het geheel bij platenbazen onder de aandacht te brengen en men plotseling besefte dat er nog geen goede tekst was gecomponeerd. Coen van Orsouw zou vervolgens binnen 5 minuten op een parkeerplaats bij een benzinestation, even buiten Amsterdam, het melodietje compleet hebben gemaakt en werd het \u2018Dans de bam-bam-boe\u2019. Uiteindelijk werd het nummer uitgebracht op het Fontanalabel en het klonk als volgt: https:\/\/www.youtube.com\/watch?v=3cZO_AUW_PI<\/a><\/p>\n

En de tekst was als volgt:<\/p>\n\n\n\n
 <\/p>\n

De Bam-Bam-Boe die leer je zo<\/em>
\nJe sluit je been maar aan<\/em>
\nJe draait 'n keertje in het rond<\/em>
\nJe komt weer recht te staan.<\/em>
\nEn dit herhaal je nog een keer<\/em>
\nMaar nu de draai alleen<\/em>
\nDe heer slaat met de Bam-Bam-Boe<\/em>
\nEn zij danst om hem heen.<\/em><\/p>\n

Refrein:<\/em>
\nDe Bam-Bam-Boe, de Bam-Bam-Boe<\/em>
\nTra-la-la-la-la<\/em>
\nDe Bam-Bam-Boe, de Bam-Bam-Boe<\/em>
\nDanst 'n ieder na<\/em>
\nDe Bam-Bam-Boe, de Bam-Bam-Boe<\/em>
\nUit Dominica.<\/em><\/p>\n

U ziet hoe simpel of het gaat<\/em>
\nToe blijft niet langer staan<\/em>
\nKom dans een keertje met ons mee<\/em>
\nJe sluit je been maar aan<\/em>
\nHet is 'n dans voor groot en klein.<\/em>
\nZo uit Dominica<\/em>
\nEn als je 'm een keer hebt gezien<\/em>
\nDan doe je hem al na.<\/em><\/p>\n

Refrein<\/em><\/p>\n

M'n kleine zus m'n grote broer<\/em>
\nEn ook m'n pa en moe<\/em>
\nZe dansen nu niet anders meer<\/em>
\nAlleen de Bam-Bam-Boe.<\/em>
\nEn elke dag is weer een feest<\/em>
\nDoor deze nieuwe dans.<\/em>
\nKunt u niet dansen g'looft u mij<\/em>
\nHier is uw mooiste kans.<\/em><\/p>\n

Refrein<\/em><\/p>\n<\/td>\n<\/tr>\n<\/tbody>\n<\/table>\n

 <\/p>\n

Aangenomen werd dat misschien de tekst van het liedje de oorzaak kon zijn voor het verbod op de radio maar dat lijkt me, gezien het bovenstaande, niet het geval te kunnen zijn. Of het diende te zijn dat het slaan door de mannelijke partner van invloed was geweest. Na diverse kranten van rond die tijd te hebben uitgespit, kwam ik terecht bij een bericht van 12 september 1959 waarin werd gemeld dat de AVRO leiding had besloten dat men op samenwerking met de 29-jarige Joop van der Marel geen prijs meer stelde.<\/p>\n

\"\"

De tekst van het lied in de Muziek Parade van oktober 1959<\/p><\/div>\n

Een week eerder had deze op wel een heel commerci\u00eble manier zijn \u2018bam bam boe\u2019 kindje gepresenteerd in het televisieprogramma \u2018Weekendshow\u2019, zonder dat dit vooraf was overlegd met de leiding. De toenmalige AVRO-directeur D. Repko stelde over deze maatregel,die hij persoonlijk had genomen: \u201cWij hebben dit gedaan omdat we de houding van de heer Van der Marel, die ons in de val heeft laten lopen met zijn \u2018Bam-bam-boe\u2019 betreuren. Hij heeft zonder dat hij ons hier van te voren voor gewaarschuwd heeft reclame in onze uitzending gebracht. We vonden dit aanleiding genoeg om hem de eerste tijd niet meer in onze televisieprogramma's te laten optreden.\u201d<\/p>\n

Bovendien werd er door Repko een einde gemaakt aan het steeds weer draaien van de \u2018Bam Bam Boe\u2019-grammofoonplaat op de radio. Wat bleek? In de Weekendshow van de voorafgaande zaterdag had Van der Marel door het danspaar Lies en Jan Daniels de toen nieuwe dans, de Bam Bam Boe, laten demonstreren. Bovendien liet men in dit programma zien, wat de \u2018Bam Bam Boe\u2019 eigenlijk was. AVRO-producer Ger Lugtenburg, die de leiding van deze uitzending had, was er niet van op de hoogte dat Joop van der Marel het tv-progranma gebruikte om zijn Bam Bam Boe, waar hij de week van te voren de Nederlandse warenhuizen mee had bevoorraad, te introduceren. Het was echter het startsein voor een massale verkoop van de Bam Bam Boes, die de maandag na het programma in de winkels te koop waren. Ook waren er grammofoonplaten en slingers in de markt gezet.<\/p>\n

\"\"

Ria Valk<\/p><\/div>\n

Vanuit de AVRO-leiding werd met angst gekeken naar het reclame-element in de betreffende uitzending. Andere omroepen eisten een gedegen onderzoek maar de AVRO-directie was dus een stap verder gegaan en had Joop van der Marel al de deur gewezen. Nadat de leiding van de AVRO deze reactie had bekend gemaakt, besloot ook de VARA voorzorgmaatregelen te nemen en werd op de vrijdag voor de eerste uitzending van \u2018Tijd voor Teenagers\u2019 besloten het item over de Bam Bam Boe uit het programma te schrappen. Joop van der Marel was er teleurgesteld over want, zo meldde de Telegraaf op 12 september 1959, de Bam Bam Boe werd goed verkocht. En Ria Valk? Zij werd bijzonder succesvol gedurende vele decennia.<\/p>\n

Nader onderzoek naar de startdatum van het programma \u2018Tijd voor Teenagers\u2019 leerde dat het ging om zaterdag 12 september 1959 en ook het aanvangsuur was anders dan Co de Kloet meldde. Vanaf half 6 tot half 7 was de eerste aflevering te beluisteren op Hilversum I via de VARA en werd aangekondigd in het programmaschema als: \u2018Voor de Jeugd\u2019.<\/p>\n

Bronnen: Aether, Soundscapes online Journal for Music and Media Culture, Telegraaf archief en Muziek Parade oktober 1979.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

tekst: Hans Knot Voor velen is het stellen van de vraag \u2018Wat was eigenlijk het eerste specifieke programma gericht op de teenagers?\u2019 vrij gemakkelijk te beantwoorden, omdat de naam van het programma als zodanig al vaak is genoemd in artikelen betreffende de ontwikkeling van de popradio in Nederland. Voor details inzake het eerste programma dient men echter naar de makers Weiter lesen<\/a><\/p>\n","protected":false},"author":3,"featured_media":0,"comment_status":"closed","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[47],"tags":[],"class_list":["post-6368","post","type-post","status-publish","format-standard","hentry","category-omroep","cat-47-id"],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/freewave-nostalgie.nl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/6368"}],"collection":[{"href":"https:\/\/freewave-nostalgie.nl\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/freewave-nostalgie.nl\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/freewave-nostalgie.nl\/wp-json\/wp\/v2\/users\/3"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/freewave-nostalgie.nl\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=6368"}],"version-history":[{"count":0,"href":"https:\/\/freewave-nostalgie.nl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/6368\/revisions"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/freewave-nostalgie.nl\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=6368"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/freewave-nostalgie.nl\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=6368"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/freewave-nostalgie.nl\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=6368"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}