tekst: Hans Knot
Als je iemand, die de historie van de radio terdege heeft gevolgd, zal vragen een naam te noemen van een van de pioniers in de ontwikkeling van dit medium, dan weet ik zeker dat de naam van Willem Vogt ook meerdere malen voorbij zal komen. Gelijk aan vele leeftijdsgenoten maakte hij kleine stapjes op weg naar een bloeiende loopbaan, met wel een zwarte vlek.
Willem Vogt (collectie Paul Snoek/Freewave Nostalgie)
Beeld en Geluid houdt, zo goed als mogelijk, de gegevens bij van oud omroepmedewerkers van naam en faam. Zo valt er te lezen op de wiki pagina van Willem Vogt dat hij na de lagere school eerst als jongste bediende bij een krant ging werken. In 1904 trad hij toe tot de schoolcompagnie van de genie in Utrecht, waar hij werd aangewezen voor proefnemingen met draadloze telegrafie. Waarschijnlijk is het daar dat zijn hart sneller is gaan kloppen om uiteindelijk verknocht te worden aan wat het medium radio ging heten.
In 1911 vertrok Willem Vogt naar Oost-Indië, om precies te zijn naar Batavia, om daar in dienst te treden van de Indische PTT. Hij werkte een jaar op een telegraafkantoor in Weltevreden en was vervolgens chef van de telegraafstations van Timor en Ambon. In 1917 ging hij vervolgens door naar Bandoeng. Twee jaar lang ving hij ’s nachts uit Europa legercommuniqués op. Hij maakte er dagelijks bulletins van voor de gouverneur–generaal. Tijdens een verlof in Nederland in 1920 zegde hij zijn baan in Bandoeng op om zich te belasten – in opdracht van de Nederlandsche Seintoestellenfabriek in Hilversum – met de leiding van het ontvangststation van morsetekens in Blaricum. Toen men in deze fabriek apparaten voor draadloze telefonie ging maken, werd hij chef verkoop. In 1923 kwam de NSF op de markt met zelf te bouwen radiotoestellen.
Om de kopers van een radiotoestel wat meer te kunnen laten ontvangen gingen medewerkers van de fabriek uitzendingen verzorgen. Vanuit een loods van de Nederlandsche Seintoestellen Fabriek in Hilversum werd op zaterdag 21 juli 1923 de eerste proefuitzending verzorgd. Na de samensmelting van Stichting ANRO (Algemeene Nederlandsche Radio Omroep, voortvloeiend uit de Hilversumsche Draadloze Omroep) en de Nederlandsche Omroep Vereeniging (uit Den Haag) kwam de AVRO officieel tot stand.
De nieuwe AVRO-studio's op zondag 1 juli 1936, een dag voordat ze door Willem Vogt geopend zullen worden.
Volgens de statuten was 8 juli 1923 de datum waarop de Algemeene Vereeniging Radio Omroep (AVRO) is ontstaan. De AVRO zelf hanteert juli 1923 als oprichtingsmaand. Willem Vogt werd per 1 januari 1928 benoemd als directeur. Toen de politiek op zoek ging naar een definitieve regeling van het omroepvraagstuk, was Willem Vogt een fervent strijder voor een algemene omroep. Tot zijn grote teleurstelling werd in 1930 de zendtijd verdeeld tussen de AVRO, KRO, NCRV, VARA, VPRO en nog wat kleine organisaties. In de nieuwe verhoudingen en onder zijn leiding ontwikkelde de AVRO zich overigens wel tot een bloeiende omroepvereniging.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog hebben vele omroepmedewerkers het verstandige besluit genomen, nadat de bezetter de radio had geannexeerd, de studio’s de rug toe te keren. Anderen gingen samenwerken met de bezetter, waaronder Willem Vogt. Een van de eerste besluiten was bijvoorbeeld alle Joodse medewerkers te ontslaan, inclusief de zeer populaire sportverslaggever Han Hollander. Na de Tweede Wereldoorlog werd Willem Vogt verbannen door een zuiveringscommissie, zijnde niet geschikt voor welke functie dan ook binnen de omroep. Toch zou hij enige tijd later terugkeren en onder meer in 1951 benoemd te worden tot technisch commissaris van de Nederlandse Radio Unie, de N.R.U. waar hij nog de nodige jaren actief was. In 1973 kwam deze pionier van de Nederlandse radio op 85-jarige leeftijd te overlijden.
In de volgende aflevering een blijk van goede gebondenheid met zijn personeel binnen de N.R.U.
