Na jaren van weifelen was het begin januari 1976 eindelijk zo ver dat in Zuid Afrika de eerste televisie programma’s waren te zien en dan ook nog eens in kleur. Dit terwijl in andere landen een lange periode van zwart-wit uitzendingen voor de kleurenperiode vooraf ging. Maar, vergeleken met andere landen waar televisie al een paar decennia was te zien, had men geen honderd kijkers naar de experimentele uitzendingen. In Zuid Afrika keken die eerste avond rond de 1 miljoen kijkers naar de openingstoespraak van de toenmalige premier John Vorster.
Een hoog aantal mede gezien de enorm hoge aanschafprijs van een kleurentoestel. Die lag in 1976 rond de 900 Rand dat ongeveer gelijk lag aan 2800 harde Nederlandse guldens. Daarbij kwam ook nog eens dat de bezitter van een televisie verplicht was een kijkvergunning van 60 rand te betalen. Dientengevolge was het alleen maar mogelijk voor de meer rijkere inwoners van het land over te gaan tot aanschaf van een kijkkast.
En dan waren de programma’s nog niet eens gericht op ook de donkere bevolking van het land. De blanke overheid had dan wel toegezegd dat de donkere bevolkingsgroep vijf jaar later een eigen kanaal zou kunnen krijgen en dat er ook de mogelijkheid kon worden gecreëerd om over te gaan tot productie van goedkopere kleurentelevisietoestellen in eigen land.
De programma’s werden in 1976 trouwens verzorgd door de Zuid Afrikaanse omroepmaatschappij SABC en de eerder gememoreerde vergunningen leverden rond de zeven miljoen rand op, dat in het eerste uitzendjaar een tekort in productiekosten van rond de 50 miljoen rand met zich meebracht.
De vermeende financiële tekorten waren dan ook een van de redenen die de regering van het land deed aarzelen bij het eerder invoeren van de televisie. Bovendien ging men ervan uit dat het moreel van de Zuidafrikanen erdoor zou worden aangetast en het schadelijke gevolgen kon hebben op de ontwikkeling va de jeugd en dat bijvoorbeeld ook de sport in het land er zijn aantrekkingskracht mee zou gaan verliezen.
Zuid-Afrika was, naast een groot aantal dialecten, ook een land dat tweetalig was. Derhalve werden de uitzendingen afwisselend verzorgd. De ene uitzendavond begon destijds met 2,5 uur in het Engels om vervolgens met dezelfde uitzenduren in het Afrikaans te eindigen. De daarop volgende avond was voor de andere volgorde gekozen. Maar doordat de programmering tweetalig was betekende dit tevens hogere kosten omdat veel programma’s voorzien dienden te worden van ondertiteling, iets wat destijds niet door gebruik van computerprogramma’s geschiedde.
De opbouw van het Zuid-Afrikaanse televisienet heeft destijds meer dan 310 miljoen gulden gekost. Er werden liefst 34 zenders geplaatst, die gebruik maakten van het PAL-kleurensysteem. Dit hoge aantal was nodig om, met uitzondering van de woestijnen, zoveel mogelijk bewoonde gebieden van het reusachtige land te kunnen bestrijken. Slechts de helft van de programma's kwam aangeleverd als producties uit Zuid-Afrikaanse studio's.
De SABC hield zich destijds ver weg van rassenscheiding en het aandeel van niet blanke acteurs bleef niet alleen beperkt tot ‘neger-meisjes’. Nee er was volop ruimte voor beide bevolkingsgroepen. Wel waren er strikte regels om de programmering zo zuiver mogelijk te maken. Erotisch getinte onderdelen van programma’s werden gemeden en dus ook niet te zien via de televisie in Zuid-Afrika.
Kijk hier op YouTube naar de eerste kleurenuitzending
