tekst: Hans Knot         op de foto: Abie Nathan

Welkom bij de eerste nostalgische terugblik in een nieuw seizoen. Het is net als vroeger toen een nieuw televisieseizoen in september begon. En over televisie gesproken verscheen op 26 augustus 1967 een leuk bericht over de ruim vijfduizend mensen bijeen voor een kleurentelevisie presentatie in de bondsrepubliek West-Duitsland. Ze kregen de avond ervoor voor het eerst waar voor hun geld. Van acht tot tien uur was het namelijk Vico Torriani, de zwartharige zanger van Zwitserse afkomst, die via de kleurenschermen in de populaire show ‘Der Goldene Schuss’, een twee uur durend vermakelijk programma verzorgde.

Gelukkig konden de kijkers, in het bezit van een zwart/wit toestel, ook genieten van 'Bonsoir Monsieur Herr Commissar’ Torriani. Jarenlan had hij de harten van vele vrouwen op hol gebracht, mede door zijn programma’s vanuit een ‘eigen hotel’, waar hij de aanwezigen op een meer dan prettige manier wist te vermaken.

Het was trouwens de eerste keer dat hij dit programma presenteerde, want het was immens populair bij onze oosterburen geworden in de presentatie van onze eigen Lou van Burg. Echter werd Lou, niet vies van de dames, door de Duitse omroep aan de kant gezet wegens zijn privé-amourettes. Maar de vraag is waarom de verwijdering van Lou daadwerkelijk gebeurde. Het werd nooit duidelijk omdat er tal van roddels in de diverse bladen verschenen.

En dus zag een beperkte groep West-Duitse kijkers die avond het eerste programma in kleur, waarvan in de kranten onder meer was te lezen dat het ging om beelden die twijfelachtig van kleur waren. Niet dat de beelden in kleur de huiskamers binnen kwamen maar deze werden voorgeschoteld aan ruim 5000 mensen, die samen waren gebracht in een reusachtige hal in West-Berlijn.

Insiders vroegen zich vooraf vooral af of de enorme hoge aanschafkosten van de eerste kleurencamera's. Er werd gesproken over 250,000 DM per stuk, zich zouden houden. Zeer gecompliceerde apparatuur waarin vele onderdelen onderhevig waren aan temperatuurwisseling of stootverandering en dus van invloed waren op de te brengen beeldkwaliteit.

Hoe werd het uiteindelijk de publiciteit ingebracht na de betreffende proefuitzending? ‘Zachte kleuren als die van rosé, gele en rode gladiolen in een vaas naast de zangeres Lisa della Casa, maakten een bevredigende indruk. De menselijke vleeskleur — ook op iedere kleurenfoto van de amateur steeds weer een onaangename verrassing — tendeerde op de kleurenbeeldbuis niet zelden naar bruin tot zwart, of zelfs naar groen en blauw.

En het was wel heel moeilijk de eenvoudige wedstrijddeelnemers — geen van allen beroepshalve ingesteld op het onderhouden van fraaie camerateint — zagen er in hun confectiepakjes wel echt wat povertjes uit. Opvallend fraai waren daarentegen de kleuren, die men gistermiddag te zien kreeg tijdens een proefuitzending.’

Wat was er dan zoal te zien in de proefuitzending naast de voornoemde zangeres? Zo werd er een Franse avonturen- en tegelijk kostuumfilm vertoond, de Bruiloft van de Figaro, met in de hoofdrol Jean Paul Belmondo. Volgens een van de recensenten verloor deze film via de kleurentelevisie niets van zijn bioscoopglamour. Enige tegenstand was er wel vanuit de dagbladpers inzake de toekomstige kleurentelevisie uitzendingen. In gedachten zag men steeds meer voormalige lezers onderuit gezakt in een luie stoel voor het beeldscherm zitten, waarbij de krant minder kans kreeg te worden gelezen. Door veel pagina’s meer kleur te geven dacht men destijds een voorlopige oplossing te vinden de lezers te blijven binden.

Opmerkelijke vondst was recentelijk een bericht dat ik vond in de kranten van de toenmalige Gemeenschappelijke Persdienst en kan worden beschouwd als het vroegste bericht dat ik ooit ben tegengekomen in mijn zoektocht naar de activiteiten van de toenmalige 40 jarige Israëlische zakenman Abie Nathan, die kort na de oorlog in het Midden-Oosten in zijn privé vliegtuig met een vredesboodschap voor Nasser uit Israël naar Egypte vloog, en die eind augustus 1967 in Amsterdam was geland. Hij was op weg naar Engeland en meldde dat hij daar een radioschip wenste te kopen.

Hij gaf niet aan om welk schip het ging, maar er kan worden aangenomen dat hij het voormalige zendschip van Radio 270 bedoelde, dat namelijk te koop was gezet. Nathan meldde tevens dat het met de aanschaf de bedoeling had om vanaf de Middellandse Zee de vrede in het Midden-Oosten te gaan propageren. Nathan was van mening dat de toenmalige laatste oorlog voor een belangrijk deel het gevolg was geweest van een jarenlange radiocampagne die aan de kant van de Arabieren en aan die van de Israëli's haat had gezaaid.

Met zijn destijds toekomstig vredesradiostation wenste hij de barrière, die zo was ontstaan, te doorbreken. Hij meldde, wanneer de aankoop rond was, naar een ankerpositie ter hoogte van Tel Aviv het zendschip te verankeren en uit te gaan zenden in het Arabisch, Hebreeuws, Engels, Frans, Grieks en Turks. Hij voegde eraan toe dat zijn plan in Israël vooral onder jongeren populair is.

Behalve aan radio-uitzendingen voor de vrede dacht Nathan ook aan een in Nazareth te bouwen school voor Israëlische en Arabische kinderen. Om bijdragen voor de bouw van deze school te krijgen wilde hij met zijn vliegtuig, dat ongeveer even oud was als hijzelf, een vlucht van Tel Aviv naar New York maken. In alle plaatsen waar hij ging landen, zou hij de burgemeester een bijdrage gaan vragen.

Van laatstgenoemde eventuele actie is mij nooit iets bekend geworden maar het Vredesschip is er gekomen, aangekocht in de eind jaren zestig van de vorige eeuw in Groningen en tussen 1973 en 1993 is The Voice of Peace – hoewel met de nodige onderbrekingen – actief geweest als radiostation gericht op de landen in het Midden Oosten.