tekst: Hans Knot
In de jaren zestig van de vorige eeuw waren er vele protestsongs die werden opgenomen en succesvol waren. Denk maar eens aan ‘Eve of Destruction’ dat geschreven werd door P. F. Sloan. Deze had zich niet alleen laten beïnvloeden door de moord op president J. F. Kennedy maar zeker ook door de Vietnam oorlog en de Koude Oorlog die er in die tijd heersten. Barry McGuire zong het nummer tot een wereldwijde hit. Wat te denken van Robert Zimmerman en zijn ‘The times they are changin’. Zimmerman beschreef in het lied zijn onvrede over de Amerikaanse autoriteiten en het betekende in 1964 zijn grote doorbraak als Bob Dylan. In ons eigen land scoorde onder meer in 1966 Boudewijn de Groot een protesthit met ‘Meneer de president’, dat werd geschreven door Lennaert Nijgh. Een duidelijk protest werd geuit tegen de Vietnam oorlog en het slechte beleid van de toenmalige Amerikaanse president Johnson.
Van Amerika is het oorlogsvers vervolgens ook naar Europa overgewaaid en werd het snel in ons land verkrijgbaar. Het nummer kwam hier uit op het RCA-Victor label onder nummer 47-8739 met ‘Ballad of the green berets’ op de voorkant en ‘Letter from Vietnam’ op de B-kant. Het nummer bleef liefst vijf weken op de eerste plaats staan wat voor Amerikaanse normen zeer veel was. Meer dan 2 miljoen singles werden er in het land verkocht terwijl een gelijknamige LP ook nog eens meer dan 1 miljoen keer over de toonbank ging in de VS.
Deze (anti) protestsong kan meer in de milde emotionele sfeer worden geplaatst. Emoties die het lied opriep waren veel groter dan de artistieke kwaliteiten van het lied. Voor het schrijven van het lied kreeg Barry Sadler assistentie van Robin Moore. Terugluisterend kun je constateren dat het om een eenvoudige song ging.
Het lied, waarin de soldaat in het verre Vietnam zijn heimwee naar thuis bezong, heeft ongetwijfeld menige gevoelige snaar geraakt. Het nummer was trouwens niet helemaal vrij van verheerlijking, getuige het refrein van het liedje: ‘Silver wings upon the chest. These are men; America's best One hundred men will test today. But only three win the green beret’.
En ook een soort van verheerlijking klonk op het einde van de ballade met daarin de laatste brief van een in Vietnam gesneuvelde soldaat, die aan zijn vrouw vroeg hun zoon zo op te voeden, dat ook hij later voor de ‘green beret’ in aanmerking zou kunnen komen. Je kunt dan haast gaan denken dat die zoon in een andere verwoestende oorlog hetzelfde lot als zijn vader zou overkomen.
Barry Sadler was in 1966 een 25-jarige stafsergeant en vader van een zoontje. Hij had de superzware training van de baretten doorstaan. Van elke honderd kandidaten kwamen er destijds maar drie in aanmerking voor de groene baret. Zij opereerden in kleine groepjes van ten hoogste twaalf personen en hadden zich vooral gespecialiseerd in karate, judo, het leggen en onderhouden van verbindingen, medicijnen, destructie, speciale operaties, contraspionage en het gebruik van een grote diversiteit aan wapens.
Slechts enkele maanden voordat hij de hitlijsten beklom, was hij nog in Vietnam, totdat hij gewond raakte. Hij viel in een valkuil, waarin leden van de Vietcong een speer met zwaar vergif aan de punt hadden geplaatst. Barry merkte dat onmiddellijk en opereerde zichzelf ter plaatse. Naar een Filippijns hospitaal werd hij overgevlogen voor verdere behandeling en het was daar dat hij zijn ‘Ballad of the green berets’ componeerde. De melodie van het lied was niet origineel, want er was leentjebuur gespeeld bij een traditionele Amerikaanse folksong: ‘The Butcher boy’. Ook dient nog vermeld te worden dat de teksten van de song door Robin Moore en Barry Sadler werden geschreven ter ere van US Army Specialist James Gabriël, de eerste van Hawaï afkomstige soldaat die stierf in actie door een kogel van de Vietcong en wel in de maand april 1962.
In Zweden was het Anita Lindblom die ‘Balladen om den blå baskern’ aan het vinyl toevertrouwde. ‘Passeport pour le soleil’ heette de Franse versie die werd opgenomen door de politicus en zakenman Bernhard Tapie. In 2015 met alle oorlogsproblemen in Oekraïne kwam daar een speciale versie uit met teksten van Oleksa Negrebetskiy, die het als titel ‘100 soldaten’ meegaf.
De grote vraag is natuurlijk hoe het met Barry Sadler zelf verliep. Wel, het leren omgaan met een diversiteit aan wapens hielp hem op het slechte pad. Op 1 december 1978 rond 11 uur in de avond vermoorde Sadler met een simpel schot in het hoofd de country songwriter Lee Bellamy. De schietpartij was het gevolg van groot meningsverschil die beide heren gedurende meer dan een maand hadden over Darlene Sharpe. Deze dame was in eerste instantie de vriendin van Bellamy maar Sadler kaapte haar bij hem weg. Diverse bedreigende telefoontjes gingen in die periode richting Barry Sadler en Darlene Sharpe, waarbij ook gedreigd werd hen beiden te doden.
In de avond van het incident was Bellamy erachter gekomen waar de nieuwe geliefden die avond doorbrachten: het Natchez Trace Restaurant en andermaal gingen dreigende telefoontjes richting het tweetal via de telefoonverbinding in het restaurant. Barry Sadler schijnt vervolgens de barkeeper gevraagd te hebben de politie te bellen, die echter niet kwam opdagen. Bellamy volgde het paar richting hun huis en bonkte bij herhaling op de voordeur. Sadler kwam via de achterdeur naar buiten waarop Bellamy richting zijn bestelauto vluchtte. Sadler zag in een flits iets metaalachtigs en dacht dat er op hem zou worden geschoten waarna hij zelf een schot loste. De kogel kwam dus in het voorhoofd van zijn belager terecht en hij overleed enkele uren later in een ziekenhuis.
Op 1 juni 1979 werd Barry Sadler veroordeeld tot een gevangenisstraf van 4 jaar maar in hoger beroep kwam er iets totaal anders uit als straf. Omdat hij in Vietnam had gediend, leidde dit tot een aanzienlijke strafvermindering. Slechts 30 dagen diende hij in een strafkamp te werken terwijl hij ook een bedrag van 10.000 dollar compensatie diende te betalen aan de stiefzoon van Bellamy.
Vervolgens besloot Sadler halverwege de jaren tachtig van de vorige eeuw te verhuizen naar Guatamala City. Daar schreef hij een aantal boeken, produceerde een nooit uitgebrachte video over zelfverdediging en verleende medische ondersteuning in ver afgelegen dorpen. Op 7 september 1988 was het andermaal het noodlot dat toesloeg. In dit geval werd hij, zittende in een taxi, in het hoofd geschoten. Getuigen verklaarden dat hij zichzelf had beschoten hoewel vrienden stelden dat hij door een overvaller was beschoten.
Hij werd overgevlogen naar een ziekenhuis in Amerika met een privé vliegtuig van Bob Brown, de uitgever van het tijdschrift ‘Soldier of Fortune’. In het veteranenhospitaal in Nashville werd hij vervolgens geopereerd, waarna hij liefst 6 weken in coma bleef. Nadien was hij niet meer in staat te lopen en had hij een ernstige hersenbeschadiging. Er ontstond een strijd wie hem na het verlaten van het ziekenhuis diende te verzorgen. Zijn moeder Blanche Sadler ontvoerde hem, met behulp van twee leden van The Green Berets. Een langdurende rechtszaak tussen Blanche en de vrouw van Sadler leidde ertoe dat een rechtbank in Tennessee besloot dat Barry Sadler door een onafhankelijke persoon diende te worden verzorgd.
In februari 1989 werd hij overgebracht naar een ander veteranenziekenhuis in Murfreesboro, eveneens in Tennessee maar hij zou nooit van zijn verwondingen herstellen. Op 5 november datzelfde jaar kwam hij na hartfalen te overlijden op de leeftijd van 49 jaar. Hij liet een vrouw, twee zonen en een dochter na. Wat was nog maar weer de titel van het protestlied van Rod McKuen?
Soldiers who want to be heroes…………….
Er zijn trouwens talloze songs geschreven over de oorlog in Vietnam. Voor meer informatie verwijs ik je naar:
https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Songs_of_the_Vietnam_War
