De Groningse scholenbouw van Wilhelm

tekst: Hans Knot 
foto: De Groninger Buitenschool Appèlbergen in Glimmen
Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=24131267

In de eerste drie decennia na de Tweede Wereldoorlog was het heel duidelijk dat er een enorme expansie was te verwachten betreffende de woningbouw in ons land door de enorme golf aan de zogenaamde babyboomers. Heel veel nieuwgeborenen werden groot en dienden dus ook een plek te krijgen binnen een school, waarbij destijds het naar school gaan vooral gericht was op het geloof dat men eventueel beleed. Tegenwoordig gaan ouders veel gemakkelijker met de schoolkeuze om dan pakweg 1971. Of men nu gelovig is of niet, een kind gaat evenzogoed naar een school met een Hervormde kleur als naar een openbare school.

In elke gemeente werden dan ook steeds meer nieuwe scholen gebouwd, vaak in wijken die door de expansie ook net waren ontstaan en waar vooral jonge gezinnen een nieuw onderkomen hadden gevonden. Zo ook in mijn woonplaats – mijn leven lang – Groningen. Het was op 20 mei 1971 dat de toenmalige Groninger wethouder van onderwijs, drs. J. J. H. van der Ree, al vroeg uit zijn bed was om aan de Siriusstraat in de nieuwe wijk Paddepoel de eerste paal te slaan voor de bouw van een school, in een serie van meer te bouwen lagere scholen in de nieuwbouwwijken Selwerd en Paddepoel en in de al geruime tijd bestaande wijk West End.

Van het schooltype dat was gepland kon worden gesteld dat het was ontworpen door de dienst stadsontwikkeling en volkshuisvesting. Er werden er in de jaren 1965 en 1966 al zes stuks in Selwerd en De Paddepoel gebouwd. Ze waren trouwens niet helemaal gelijk want ondergeschikte variaties waren mogelijk en aan wensen, die niet de gehele opzet zouden aantasten, kon nog tijdens de bouw worden voldaan.

Het werk werd aan de school in de Siriusstraat werd destijds uitgevoerd door Heeringa-Bouwbedrijf N.V. te Groningen, dat ook de eerste serie van zes scholen had gebouwd. Op de dag van het heien van de eerste paal voor de school werden ook de plaatsen, waar de tien nieuwe scholen kwamen te staan zijn, bekendgemaakt: Siriusstraat (Gereformeerde Synode); Zonnelaan (Openbaar); Spicastraat (Hervormd VCLO); Plutolaan (Openbaar); Bottelroosstraat (R.K.); Eikenlaan (Hervormd VCLO); nabij Friesestraatweg (Openbaar); bij Lege weg (Gereformeerde Synode); bij Legeweg (Openbaar) en West End Zuid (R.K.).

De tien nieuw te bouwen scholen waren van hetzelfde type als de Dr. G. Nijhoffschool, die was gebouwd op de hoek van de Elzenlaan en de Eikenlaan in Selwerd. Architect Wilhelm heeft in Groningen en in tal van andere gemeenten in ons land een duidelijke stempel gezet als het gaat om de schoolse architectuur in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw. Aan diegene die meer geïnteresseerd is in de ontwikkeling van de Nederlandse schoolgebouwen, Groningen in het bijzonder, verwijs ik graag naar het prachtige boek: ‘Het Groningse scholentype’. De utopische scholenbouw van stadsarchitect Jaap Wilhelm, een publicatie van uitgeverij Servo.