Even stilstaan bij…

tekst: Hans Knot       foto: Gert en Hermien in het Olympisch Station

Johnny Hoes, 1969

In deze aflevering opmerkelijke ‘nieuwtjes’ die in de maand mei 1969 en september 1970 voorbijkwamen. Zo was er een vorm van censuur die misschien wel terecht was, gepleegd door de bestuurders van de BRT. Op het laatste moment was er een televisieprogramma, dat al wel in Nederland was uitgezonden, niet door de censuur gekomen en werd derhalve niet uitgezonden. Het was het voor 28 mei aangekondigde programma ‘Een Lach en een Traan’, dat in ons land al door de VARA was uitgezonden en artiesten uit onder meer de Telstar stal van Johnny Hoes bevatte.

Herman Vereist, de toenmalige leider van de afdeling ontspanning en amusement bij de BRT, oordeelde dat de kwaliteit van deze productie minderwaardig en ontoelaatbaar voor het Belgische kijkerspubliek zou zijn. In de show, die eerder in Mechelen aan de Maas in Belgisch Limburg werd opgenomen, werd Johnny Hoes terzijde gestaan door de Geleense Zangeres Zonder Naam en Zwarte Lola, die bij sommigen het moralistisch esthetische woedeschuim zou doen oproepen. Tenminste dit stelde Vereist destijds in een persbericht.

Een single uit 1968 van Dikke Leo

In het programma zouden verder optredens zijn van de Heikrekels, Dikke Leo, Jeanne Veghel en Jan Gorissen. Volgens een woordvoerder van de Vlaamse televisie had men dit programma willen uitzenden op aandringen van veel kijkers. Toen men de film echter afdraaide kwam men tot de ontdekking dat de door Hoes — in Vlaanderen ook wel de vuilspuiter genoemd — gebrachte liedjes boze reacties konden uitlokken. Het ging daarbij om enkele licht seksueel getinte liedjes die met een kwinkslag zouden dienen te worden beluisterd, maar door vele katholieke kijkers zeker niet gewaardeerd zouden worden.

Dan was er al een paar keer sprake van het niet toewijzen van de jaarlijkse Nipkowschijf. De kranten hadden er al het nodige over bericht totdat in de laatste week van mei 1969 bekend werd dat het verantwoordelijke gezelschap van televisiecritici alsnog besloten had voorlopig door te gaan met het jaarlijks toekennen van een prijs van de kritiek, de Zilveren Nipkowschijf. In 1969 werd vervolgens de Nipkowschijf toegekend aan de AVRO-regisseur Bob Rooyens. Het gezelschap van critici had zijn beslissing als volgt gemotiveerd: de toekenning geschiedt uit waardering voor Rooyens' bezetenheid als televisieregisseur waarmee hij zoekend naar nieuwe vormen, die de televisie eigen zijn, aan ieder programma zijn regieopvattingen weet mee te geven, met inachtneming van de inhoud van die programma's. Zijn technische vaardigheid blijkt zowel uit zijn voortreffelijke gebruik van kleuren als van camera's.

In het bijzonder waardeerde het gezelschap van televisiecritici dat Bob Rooyens de elektronische mogelijkheden van het elektronische medium televisie optimaal uitbuitte. Bob Rooyens zijn naam horende denk je snel aan het programma voor de jeugd met Willem van Kooten als presentator, Moef Ga Ga. Maar hij heeft veel meer programma’s geproduceerd. Beeld en Geluid zette hem op een pagina in een mooi zonnetje: https://wiki.beeldengeluid.nl/index.php/Bob_Rooyens

Het was natuurlijk een andere tijd, ook muzikaal gezien want in 1969 was er meer belangstelling voor de smartlappen en dus het Nederlandstalige gebeuren. Sommige artiesten hadden een kortstondig succes e n anderen gingen heel lang mee. Eind mei werd het Olympisch stadion in Amsterdam bevolkt door 35.000 fans, niet van het Nederlands Elftal maar van een duo en tegelijkertijd echtpaar: Gert en Hermien.

Gert en Hermien maken een ererondje in het Olympisch Stadion. Willem Duys reikte een gouden plaat uit.

De aanwezigen kwamen uit alle delen van het land. De kranten van de gemeenschappelijke persdienst meldden op de laatste maandag van de maand mei: ‘Een Amsterdamse advertentiefirma had voor de ‘handelaar’ in gouden platen het stadion afgehuurd. Het geluid was niet altijd even best, maar dat mocht de pret niet drukken. Er traden nog meer artiesten op: Imca Marina, de Kamé's en de Boertjes uut Twente. Het programma werd aan elkaar gepraat door Elles Berger.’

Het merendeel van de toeschouwers was echt voor Gert en Hermien alleen gekomen. Gert Timmerman vertelde het publiek dat het de gelukkigste dag van zijn leven was. En volgens de verslaggeving straalde Hermien van geluk op de zonovergoten middag. Andermaal de GPD: ‘In het Olympisch Stadion, waar mannen met opgestroopte hemdsmouwen en ietwat verbrande gezichten dromerig stonden mee te zingen. Hele rijen haakten in en deinden mee. Het ging er op de tribunes heel anders toe dan bij een voetbalwedstrijd. Daarom vormde deze happening van lieve en goedwillende mensen, die Gert en Hermien altijd op de been weten te brengen, beslist een heel bijzondere bladzijde in de geschiedenis van het Olympisch Stadion. Trouwens, dat geldt ook wel zo'n beetje voor de Nederlandse showwereld. Want welke artiest in ons vaderlandje weet zoveel mensen ineens in vervoering te brengen?’ We zijn een halve eeuw later en inmiddels weten we dat er vele stadions vaak gevuld zijn voor dergelijke optredens maar het echtpaar Gert en Hermien kunnen wel geklasseerd worden als de voortrekkers.

In deze rubriek staan we ook even stil bij een officieel persbericht dat werd verstuurd van uit de NOS-burelen en wel in september 1970. Men kan de inhoud anno nu niet begrijpen omdat we tegenwoordig 24 uur per etmaal op een speciaal kanaal kunnen kijken naar de berichtgevingen vanuit de redactie van de NOS Journaal redactie. In september 1970 kondigde men echter de plannen aan om op een andere wijze en op frequentere schaal dan tot dan toe het televisiejournaal te gaan presenteren.

Binnenskamers werd in Hilversum aan een schema gewerkt, dat wanneer het uiteindelijk zou worden goedgekeurd door de toenmalige gezamenlijke omroepverenigingen en de minister van CRM (Klompé), voor zeer ingrijpende wijzigingen voor de kijker tot gevolg zou hebben. Zo was het de bedoeling de uitzendtijden te wijzigen zodat bulletins nooit meer tegelijk op de beide netten Nederland 1 en Nederland 2 te zien zouden zijn. In 1970 was dat het geval met de 5 minuten bulletins om 18.55 uur en het grote Journaal van 20.00 uur.

nieuwslezer Harmen Siezen

Wel werd duidelijk dat het nieuwsbulletin, dat op een van de beide netten zou komen te vervallen, op een ander tijdstip zou worden geprogrammeerd. Daarbij werd gedacht aan tijdstip vroeg in de avond. Ook kondigde men aan dat de inhoud van deze Journaals, uitgezonderd de grote gebeurtenissen, duidelijk zou gaan verschillen met het Journaal van 20 uur. Op die manier hadden de kijkers dus vier mogelijkheden om zelf het tijdstip van het nieuws te bekijken en een keuze te maken voor het korte of langere bulletin.

Ook werd het duidelijk dat bij de NOS het idee voor een late avond bulletin, naar voorbeeld van de toenmalige West-Duitse televisie, was en waarin het de bedoeling was om een overzicht van de belangrijkste items uit de andere bulletins te brengen. Tevens wilde men in het late bulletin al melding maken van de belangrijkste nieuwszaken van de volgende dag waar de NOS via beeld en geluid de volgende dag op terug zou komen.

Wel werd duidelijk dat de nieuwe opzet veel meer geld zou kosten dan het Journaal tot dan toe kostte, mede omdat voor de uitbreiding van de activiteiten op het gebied van nieuwsgaring nieuwe technici, journalisten in dienst en meer technische benodigdheden in gebruik dienden te worden genomen. Denk niet dat het in 1970 al definitief was ingevoerd. Dat gebeurde pas in het tweede deel van 1971.