Hip en speels

tekst: Hans Knot       foto: tv-serie De kip en het ei

In juli 1967 vond ik het volgende bericht dermate interessant dat ik het uitknipte en een plekje gaf in mijn archief: ‘Fieke is tweeëntwintig en ze is alles wat een meisje op die leeftijd al of nog kan zijn. Ze is dus hip en speels en een beetje ‘laat-maar-waaien’, ze kan nog ergens enthousiast voor worden en gaat binnenkort als heuse, echte regisseuse televisieprogramma’s maken voor de TROS.

“Voorlopig nog hele kleine dingetjes hoor”, zegt ze behoudend, “heel kort en klein, iets met cabaret. Niet al te veel mensen en niet alles door elkaar, want dan ben ik bang dat ik het niet meer kan overzien. Een paar weken geleden is er op een zondagavond een programmaatje van haar uitgegaan en dat is over het algemeen goed ontvangen. 27 juli komt ze weer op de beeldbuis met een uitzending rond Louis en broer Rob van Dijk. Daar is ze nu druk mee bezig en ook met de regiecursus, die de NTS in Studio Santbergen te Hilversum geeft.’

Wat Fieke met Louis en Rob van Dijk ging doen, wist ze nog niet precies te vertellen. “Ik ben nog niet zo’n mens die ver vooruit denkt ook al zal dat waarschijnlijk wel moeten in dit vak. De regiecursus in Hilversum duurde destijds negen maanden en daar leerde men van alles en werd je technisch ook volkomen op de hoogte gebracht. Studio Santbergen bestaat al tijden niet meer maar was destijds een goede leerschool voor hen die zich verder wensten te ontwikkelen binnen de Hilversumse omroepwereld.

Je werkte in de studio met mensen van de NTS en dat was een enorm voordeel. Die mensen hadden een jarenlange ervaring en hielpen de ‘leerlingen’ bij alles. Fieke was enthousiast over wat ze er mee kreeg: “Ik zou er eigenlijk wel langer dan negen maanden willen blijven. Je voelt je zo veilig daar. Als je iets maakt en het mislukt dan weet je, dat er niks aan de hand is. Maar als je echt regisseert, kan dat natuurlijk niet meer."

Fieke Landré in 1979

Fieke was de dochter van de toenmalige TROS directeur Joop Landré. Toen ze voor de MMS (Middelbare Meisjes School) geslaagd was, wilde ze naar de toneelschool, waar haar broer ook al op zat. Maar die vertelde zulke enge dingen over Vondel en zo, dat het zusje Landré verstandiger leek het eens op de cabaretschool te proberen, als aanloopje. Dat deed ze een jaar en op haar achttiende stapte ze alsnog naar de toneelschool. Twee jaar heeft ze daar gezeten en ook al ging het goed, ze zag wel in dat ze nooit een beroemdheid op dramatisch gebied zou worden. Ze hield meer van vrolijk en licht en iedereen begilde zich als ze iets van Shakespeare deed. Op een middag stapte ze naar de directeur en zei: “Ik ga weg”. De directeur antwoordde: “Meid je bent overspannen, denk er nog eens over na.” Dat deed Fieke en ze ging.

Allerlei baantjes kwamen er toen, als juffrouw van de broodjes in Nederlandse speelfilms, als scriptgirl van Joris Ivens en verder in de figuratie. “Ik moest wel iets doen, want ik heb geen pappie, die maar schuift. Ik heb ook nog een half jaar bij een internist gewerkt, gewoon om wat tot rust te komen. En het leek me ook wel nuttig, want ik was altijd een vreselijke bangerd en schreeuwerd als ik bloed zag of iemand op straat zag liggen. Maar goed, dat was het evenmin. Ik voelde me nog niet lekker, wilde iets doen, maar wist niet wat. Toen kwam de TROS los en omdat ik een vader heb, die zegt dat je helemaal van onder af moet beginnen, heb ik dagenlang boven kaartenbakken met abonnees gehangen.”

Toen ze van die regiecursus bij Studio Santbergen hoorde, wist ze ineens dat dat het helemaal zou zijn. Ze vond het trouwens niet zo prettig bij de TROS te werken getuige de volgende opmerking van destijds: “Het is wel vervelend hoor bij een omroep te werken waarvan je vader de baas is. Ik word altijd een beetje boos op mensen, die precies menen te weten hoe het met mij in elkaar zit. Het dochtertje van papa de directeur, die is er natuurlijk tussen geschoven. Maar ik probeer me er niks van aan te trekken en goed werk af te leveren. Daar gaat het tenslotte om. Ik zou me bijvoorbeeld ook ‘Pieterse’ kunnen gaan noemen, maar ‘Landré'is toch geen naam om je voor te schamen.

Aftiteling 'Erik of het klein insectenboek"

Inmiddels zijn we een halve eeuw verder, bestaat voornoemde cursus niet meer, laat staan het opleidingsinstituut en wat is er van dat hippe en speelse meisje in al die decennia terecht gekomen? Ze heeft tal van studenten wegwijs gemaakt in het werken aan een televisieproductie, van scriptschrijven tot regie. Haar naam staat voor eeuwig geschreven in de historie van de Nederlandse televisie zonder dat ze op de voorgrond trad. Was betrokken bij tal van televisieproducties zoals: Bananasplit, Familie Oudenrijn, Erik of het klein insectenboek, Joe en de kano, De kip en het ei, Herenstraat 10 en vele anderen.