tekst: Paul Harald van Gelder (ook bekend als Harky)
Nou, misschien hebben die wel eens gehoord van Radio Veronica, want die bestaat nog. Awel, Radio 227 was de eerste die horizontaal live uitzond vanaf de Noordzee voor de Engelse kust. Veronica was toen ook al bezig, maar niet live en niet horizontaal (horizontaal betekent hier: elke dag om dezelfde tijd dezelfde d.j. met dezelfde soort muziek, nu boring, toen vernieuwend, een soort uit Amerika overgewaaide vorm van muziekradio-kapitalisme, dat toen nog leuk, want jong en levendig, was en niet gefnuikt door de groot gegroeide bullies...)
Het schip van Radio 227 heette de *Laissez Faire* en was ooit een lijkenschip dat *dead bodies* ophaalde uit Korea in de vijftiger jaren. Daarop sliepen wij dan, nadat het verbouwd was tot zendschip met een grote mast die via de (A.M.) middengolf zelfs tot in Groningen kwam. Twee weken aan boord, een week vrij, wat betekende dat ik om de twee weken met het vliegtuigje vanaf Zestienhoven bij Rotterdam naar Southend bij Londen vloog, vanwaar we de taxi namen naar Frinton on sea en daarna gingen we met de tender (klein voorraad-bootje) naar het grote schip (coaster) en v.v.
Paul Harald op de Radiodag van 1999
Kort daarvoor, in 1966, waren er nog Amerikaanse disc-jockeys aan boord van hetzelfde schip, die onder de naam *Swinging Radio England*, ons stukje Europa wakker schudden met jingles van PAMS uit Texas die zelfs nu nog de jingles van tegenwoordig in kwaliteit overtreffen. Radio London en Radio Caroline lagen niet zover van ons af, waar geniale disc-jockeys als the Emperor Rosko (die nu nog bezig is) en de te vroeg overleden genius Kenny Everett de show stalen.
Radio 227, we hadden zo'n drie miljoen luisteraars per week, oud-collega Paul de Leeuw heeft minder tegenwoordig, ik stond als d.j.Harky nummer vijf in Nederland en drie in Belgie, vlak onder Joost de Draayer en Herman Stok. Volgens muziekkenner Vic v.d. Reijt was ik de enige in die tijd die iets van soul en psychedelic music begreep; ver voor de furore van Ferry Maat c.s. dus, vertelde mij journalist Auke Kok toen die bezig was met zijn boek over Veronica. Collega Lex Harding is later trouwens bij datzelfde Veronica beland. Ik ging wat later door als Paul van Gelder bij de VARA Radio 1 nachtradio met het programma *Geen Tijd*, dat zo'n jaartje of 15 meeging. Ook zat ik even bij Radio 3 met collega's als Henk Westbroek, Jan Douwe Kroeske, Koos Zwart en Willem van Beusekom.
Collega Look Boden heeft zo'n jaar of 20 geleden Radio 227 opnieuw opgericht. De inmiddels vergrijsde doelgroep was echter niet erg gewild bij de reclamebureaus, die zich liever op kleuters richten, zodat de baten niet tegen de kosten opkonden.
Studio Radio 227
Ikzelf ga door, het zit in mijn bloed, en sommige radiocartoons beoordeel ik als kunst (luister ook eens naar de geniale Anton Kothuis, nu overleden, maar ooit bij de VPRO en VARA met miniatuur geluidsgedichten). *Ga toch weer banjo spelen* zei mijn vriend de kunstschilder vroeger tegen me als ik het over radiokunst had. Hij haatte het domme disc-jockey gewauwel van tegenwoordig en vond muziek dan nog net wel kunst.
Kunst of geen kunst, ik stop er nooit mee en heb nu een syndicated programma via Radio Enkhuizen (die na een fikse ruzie met Radio Hoorn vast ooit doorgaat met die club in de Westfriese streekomroep WEEF), Radio Lelystad en in het Amerikaans via Radio Seagull, Radio Big L, TraxxRadio. Hetzelfde werk als voor de VARA, maar niet betaald (hoewel er luisteraars mij uit eigen zak betalen omdat ze van mijn mix houden (Americana en oude hits uit het Amerika van de jaren 50 en 60) of mijn radiocartoons waarderen. Doneren mag: www.americanaradio.nl
Noten:
1) www.americanaradio.nl
2) voorbeeld radiocartoon: https://americanaradio.nl/myalzheimerbrother.mp3
3) https://nl.wikipedia.org/wiki/Paul_van_Gelder
4) Hans Knot: https://www.icce.rug.nl/~soundscapes/VOLUME01/Herinneringen_aan_Radio_227_2.shtml
5) Noot uit Auke Koks boek over VERONICA: "Dit was Veronica" Auke Kok 2007 Thomas Rap Amsterdam blz. 283:
"De 22-jarige Lex Harding werd de man van de hits, zijn nog jongere collega's Tom Collins en dj Harky verzorgden vooral easy listening, respectievelijk progressieve muziek. Discjockeys hadden duidelijke profielen - ook op die manier was Radio 227 zijn (Nederlandse) tijd vooruit.
Het profiel dat Lex Harding zich aanmat - een beetje alternatief maar met voldoende oog voor commercie - stond dj Harky niet erg aan. Harky beschouwde zich een beetje als de Emperor Rosko van de Lage Landen, wijd gesticulerend achter de knoppen (die hij zelf bediende) en dwars door een intro 'oeh!' in de microfoon schreeuwend. Zo hoorde dat, vond hij - het maakte hem in de zomer van 1967 tot de op vier na populairste dj van Nederland, achter Joost de Draaijer, Rob Out, Jan van Veen en Herman Stok. Dus voor Lex Harding. En het leverde hem reprimandes op van diezelfde Harding. Wat kunstzinnige uitbarstingen waren voor "Burgemeester" Harky, was onprofessioneel gedrag voor Harding, die steeds meer verantwoordelijkheid kreeg. "Hij was bang dat ik de huisvrouwen zou wegjagen." sneert dj Harky (Paul van Gelder). "Harding deed maar alsof hij van underground hield, ik hield daar echt van. Hij verraadde het vak. Toen al had hij meer oog voor commercials dan voor muziek. Harding speelde het baasje. Toen hij vond dat ik te veel schreeuwde, ben ik meteen kwaad weggelopen. Hij mocht de afkondiging zelf doen."'
Tussen dj Harky en Lex Harding is het niet meer goed gekomen. Materieel gezien ging de loopbaan van Harding vanaf dat moment alleen maar bergopwaarts, die van Harky - volgens sommigen de enige na Van Kooten die 'het' in de jaren zestig begreep - bergafwaarts. Decennia later zou de eerste een formidabele buitenplaats bewonen in Nijkerk; de tweede een donker pijpenlaatje in Enkhuizen. Ook met Tony Windsor kreeg Harding problemen. (...) "
