tekst: Jean Luc Bostyn
Herinner je je de tijd voor het internet er was, voor satelliet- en kabeltelevisie zijn entree maakte? Je wereldbeeld was een stuk beperkter. Tijdschriften, stripverhalen, de bioscoop en als je geluk had en in de grensgebieden woonde, was er ook buitenlandse televisie. Het waren zowat de enige middelen om je een idee te vormen hoe het er élders uitzag en hoe het er aan toeging. Maar altijd was je beperkt tot wat anderen voor jou selecteerden. Radio ging een stuk verder, al moest je je verbeelding gebruiken om er iets bij te… zien.
Radiosignalen, afhankelijk van de omroepband, gaan ver over de landsgrenzen heen. (Nu ik er over nadenk, met DAB+ wordt dat weer ingeperkt!). Radio liet je andere landen, volkeren, culturen en ideeën ontdekken. Radio was een middel om te reizen, in gedachten. Radio was het bindmiddel bij uitstek tussen mensen, waar ze ook woonden. Zo beleefde ik het toch. Ik heb eerder verteld over mijn DX-avonturen en hoe ik mensen overal vandaan leerde kennen en ontmoette.
Radio werd door veel landen als gevaarlijk beschouwd. Stations als The Voice of America en Radio Liberty werden ingezet als Westers propagandamiddel naar het Oostblok toe. Radio Moskou en Radio Peking deden het omgekeerde.
Radiosignalen werden gestoord om hele bevolkingsgroepen de toegang tot andere opvattingen te ontzeggen. Of werden ingezet om te indoctrineren. De Nazi’s deden het voor het eerst. Het medium was lange tijd mijn ultieme oor en oog op de wijde wereld. Dat was de achterliggende gedachte toen ik Joey vroeg om deze cover voor RadioVisie te ontwerpen. Van alle rassen zie je iemand die naar de radio luistert, samen verenigd op één grote wereldbol. In al z’n naïviteit kan één tekening soms zoveel meer vertellen. Zoveel hoop uitstralen. Ik vraag me af of we 45 jaar later ook maar één kHz-hoop zijn opgeschoten? Ondanks de satelliet- en kabeltelevisie, ondanks het internet.
Wat eerst een zegen leek te worden, is net zo goed het tegenovergestelde geworden… Alweer lijken we steeds meer afhankelijk te worden van hoe onze ‘leiders’ de (nieuwe) media omarmen of vervloeken. Maar dit keer heb je wel de keuze om zelf op zoek te gaan. Om te vergelijken, om je niet met een kluitje in het riet te laten sturen. De keuze is individueel geworden. Tenminste als je de moeite wilt doen om te zoeken in al die diversiteit.
Tip: denk niet links, denk niet rechts, denk nà!
