tekst: Hans Knot foto: tv-programma Fanclub met links presentatrice Judith Bosch en rechts Gigliola Cinquetti. Foto: Ron Kroon, Anefo
Medio oktober 1965 was in de kranten te lezen dat de VARA zou komen met een nieuw muzikaal programma, vooral gericht op de jeugd. Het programma diende de opvolger te worden van het door Herman Stok gepresenteerde ‘Top of Flop’ dat in het winterseizoen van dat jaar na een periode van bijna 5 jaren tot een einde was gekomen. Op vrijdag 22 oktober 1965 werd het 60 minuten durende programma voor het eerst uitgezonden, waarbij de presentatie in handen was van Judith Bosch en Astrid Engels. Ook waren later Ati Dijckmeester en Sonja Barend te zien als presentatrices van Fanclub.
In het eerste programma was er onder meer een optreden van Cliff Richard, waarvoor speciaal een verbinding werd gemaakt met de BBC in Londen. Voor die tijd een dure grap. Ook waren er optredens van Liesbeth List en Adamo, waarvoor eerder opnamen waren gemaakt op locatie. Daarnaast waren er interviews te zien met onderwerpen die jongeren bezighielden en was er ruimte voor onder meer de mode. Vast onderdeel in het eerste uitzendjaar waren korte competities tussen leden van fanclubs van popsterren. Daarbij dient de lezer bijvoorbeeld te denken aan fans van Dave Berry en Tom Jones.
Vanaf het tweede seizoen kreeg het inhoudelijk een licht andere vorm. Zo waren de opkomende talenten Wim de Bie en Kees van Kooten onderdeel van het programma, dat weer later werd omgedoopt tot ‘Fenklup’. Op die manier ontstonden de avonturen van de Klisjeemannetjes. Opkomende artiesten van die tijd als Jimi Hendrix en Pink Floyd verschenen ook in de VARA televisiestudio en opmerkelijk was in 1967 het optreden van David Bowie, die daarmee voor het eerst buiten Engeland zich liet horen en zien.
In 1968 was het programma voor het laatst te zien. Het was nodig meer budget uit te trekken, maar daar zag de leiding van de VARA het nut niet van in. De regie was al die jaren in handen van Ralph Inbar, die vervolgens met zijn toenmalige echtgenote Sonja Barend besloot te emigreren naar Israël om beiden een bijdrage te leveren bij de oprichting van de televisie in dat land.
11 augustus 1965: het tweemiljoenste televisietoestel in Nederland, het echtpaar Bouterse en zoon bij hun televisie in Schagen. Foto: Joost Evers, Anefo
Ook werden er cijfers bekend in die periode omtrent de aanwezigheid van televisie binnen de Nederlandse huishoudens. Ongeveer zes op de tien huishoudens beschikte over een toestel, wat neerkwam op 59,8% van de alleenstaanden en gezinnen van twee of meer personen. Wel waren er per provincie, streek en gemeenten duidelijke verschillen in percentages.
Zo was Hulst in Zeeuws Vlaanderen de plaats met de grootste televisiedichtheid, namelijk 73,2% Middelburg daarentegen scoorde het laagst met 35%. De Provincie Groningen bereikte een 57,7 %, terwijl in Friesland het percentage op 51,5% uitkwam. Als het aankwam op de provincie met het hoogste percentage dan dient Drenthe genoemd te worden met 59.9%.
Er was ook een lijstje gemaakt inzake de dichtheid in televisiebezit in plaatsen boven de 100.000 inwoners. In Groningen kwam het erop neer dat in 1965 28.975 toestellen waren verdeeld over 49.396 huishoudens. Het kwam neer op 58,7% dat 3,6% lager was dan de gemiddelde dekking in ons land. De cijfers werden destijds verstrekt door de PTT, verantwoordelijk voor het innen van de omroepbijdragen en kregen als datum 1 juli 1965 mee.
Een wel heel vreemd incident vond plaats op zondagnacht 7 november 1965 in de cafetaria ‘De Fijnproever’ aan de Bedumerweg in Groningen. Vermoedelijk uit woede over het feit dat er geen geld in de kassa werd gevonden had een inbreker een groot slagersmes gestoken in een transistorradio. Voorbijgangers zagen de volgende morgen dat de ruit in de toegangsdeur van de Fijnproever kapot was en waarschuwden de politie. Toen agenten arriveerden vonden zij het slagersmes in de transistorradio. Stond misschien er voor de inbreker verkeerd radiostation afgesteld op de betreffende ontvanger?
Schakel elk moment van de dag langs de te ontvangen televisiekanalen en geheid dat je een of meerdere televisiestations ontdekt waar op dat moment een kook- of bakprogramma te zien is. Dat was wel anders in het deze keer belichte jaar 1965. Niet alleen waren er maar een paar televisiestations te zien, in Nederland waren er maar twee actief. Ook de hoeveelheid aan uitzenduren was marginaal te noemen.
tv-kok Ben Kuyper
Maar een televisiekok was er wel in de persoon van de uit Purmerend afkomstige Ben Kuyper. Hij kwam een keer per maand op de donderdag op de televisie met zijn programma ‘Creatief Koken’ dat via de AVRO werd uitgezonden. De cursus bracht hij compleet met fornuis, aanrecht en toebehoren onder het spiedende oog van een televisiecamera van groot formaat. ‘Creatief Koken’ was volgens Kuyper het persoonlijk beleven van de kookkunst. Bovendien niet moeilijk of hoogdravend. Het was slechts de bedoeling kennis over te dragen waardoor het voor iedere huisvrouw mogelijk werd haar eigen specialiteit binnen de kookkunst te bereiken met gewone doorsnee recepten.
Ingrediënten die in het programma werden gebruikt waren seizoen gericht en voor iedereen te koop. En of het nu koken, bakken of stoven was Kuyper wist de boodschap van eenvoudig koken naar de huisvrouw over te brengen. Daar had men in principe geen opleiding via een huishoudschool voor nodig.
Ben Kuyper was jarenlang als journalist bezig geweest en werd vervolgens leraar Nederland. Bovenal was ‘koken’ zijn grootste hobby, waarvan hij de kennis wenste te delen. Het begon allemaal vergelijkbaar met jongeren die in die tijd sigarenbandjes of suikerzakjes spaarden: hij begon met het verzamelen van recepten. In 1965 bezat hij inmiddels meer dan 22.000 recepten in vele plakboeken. Een aantal stamde zelfs vanuit de verre Romeinse tijd.
Het was de lidmaatschap van de padvinderij die hem in contact bracht met de praktijk van het koken via het kampvuur met de gedachte net zo lang proberen tot het recept goed is gelukt. In zijn programma op de televisie probeerde hij met gebruik van seizoensproducten binnen 20 minuten een smakelijke maaltijd voor te schotelen. En het kwam in de loop der tijd allemaal voorbij: hartige hapjes, heerlijke sauzen, visschotels en meer heerlijkheden.
