tekst: André van Os
Stijf protestantisme en amusement, ging dat samen in de vorige eeuw? Wel bij omroep NCRV, die dat bewees met televisieprogramma’s als Farce Majeure én met het roemruchte Zeskamp. De protestants-christelijke NCRV maakte zich in 1964 los van een deel van de conservatieve achterban om een spelshow te gaan maken, waarin bewoners van dorpen en steden het op sportief vlak tegen elkaar opnamen. Het was een spel (of beter: een verzameling spellen en uitdagingen) tussen plaatsen uit de verschillende provincies, met uiteindelijk een grote finale tussen de zes hoogstgeplaatste teams. Overigens niet te verwarren met een ander televisieprogramma van dezelfde omroep: Tweekamp. Dat was namelijk een televisie-kennisquiz voor middelbare scholieren, maar wel met vertrouwde presentatoren: Dick Passchier en Judith Bosch presenteerden in de jaren zeventig een slordige 150 afleveringen van Tweekamp.
Dick Passchier was zijn tv-carrière begonnen op 15 oktober 1965 in het liveprogramma ‘Interland’ vanuit Brussel. Dit was een spelprogramma waarin een Belgisch team het opnam tegen een Nederlands team. Medepresentator was (toen nog) BRT-collega Regine Clauwaert. Passchiers mentor en producent Dick van Bommel zou nogal zenuwachtig zijn geweest en gaf tijdens de uitzending allerlei dwingende adviezen. Maar Passchier was helemaal niet zenuwachtig en vond het maken van een liveprogramma primetime op zaterdagavond wel spannend. Hij sloeg zich er al improviserend succesvol doorheen en dat zou zijn handelsmerk worden, ook als commentator van het jaarlijkse Koninginnedag defilé op paleis Soestdijk. Het was voor Passchier ook altijd een bijbaan, want zijn ‘echte werk’ was het runnen van een meubelzaak met oosterse geschenken in Zwijndrecht.
Vanaf 1968 ging Interland verder als Zeskamp. Verschillende teams speelden veelal ludieke spellen waarbij het op kracht en slimheid aan kwam. Van de deelnemers werd heel wat verwacht. In de beginjaren was het programma soms wat knullig uitgevoerd (op een schoolbord werd de stand bijgehouden met een krijtje, maar dat was in de tijd dat het weerbericht met een lippenstift werd getekend). In de latere seizoenen werd Zeskamp een waar spektakel. Kandidaten trotseerden zeephellingen en veroorzaakten legendarische glijpartijen. Een beroemd fragment werd de Sinterklaasrace, waarin vier hulpsinterklazen spekgladde, met groene zeep ingevette luchtkussens moesten beklimmen. Zeskamp werd vol enthousiasme gepresenteerd en van commentaar voorzien door Dick Passchier én NCRV-ster Barend Barendse (altijd met onafscheidelijke geruite pet).
In de jaren zeventig en tachtig werd ook Stedenspel gemaakt: een televisieprogramma waarin België en Nederland tegen elkaar streden in een competitie, ook weer gepresenteerd door Dick Passchier. Andere medewerkers waren Dick van 't Sant, Tanja Koen en Judith Bosch. Spel zonder grenzen was in de jaren ’70 een internationale versie van Zeskamp en Stedenspel. Er waren vier teams uit vier verschillende landen die het in een aantal ronden tegen elkaar opnamen. Dick Passchier presenteerde samen met Judith Bosch het programma namens Nederland. Toch werden al die verschillende spelprogramma's het langst uitgezonden onder de naam Zeskamp. Sommige seizoenen was de titel Zeskamp show en in de jaren tachtig werd het programma ook wel uitgezonden onder de naam Zeskamp cup gevolgd door het desbetreffende jaar waarin de cup plaatsvond. De formule bleef succesvol. Tot 1987 was het format op tv te zien.